Türkiye stagflasyona mı giriyor?
Resesyonun ve enflasyonun aynı anda göründüğü ekonomilerde görülen “stagflasyon” durumu günümüzde de ülkemizin ekonomisi açısından önem arz etmektedir.
Stagflasyon, enflasyon ve resesyonun aynı anda görüldüğü duruma verilen isim olarak göze çarpmaktadır. Stagflasyon durumunda ülkedeki işsizlik oranı artarken aynı zamanda fiyatlar da yükselmektedir. Hem Keynesyen Teoriye göre hem de Klasik İktisat Teorisine göre stagflasyon durumu paradoksal bir durum olarak göze çarpmaktadır. Çünkü esas olarak enflasyon ile işsizlik oranı ters orantılıyken stagflasyon durumunda her iki ölçüt de aynı anda yükseliş eğilimi göstermektedir.
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler sınıfında gösterilen ülkelerde düşük istihdam durumu süregelen bir problemdir. Toplam talep parametrelerinin artması durumunda toplam arz serbest işgücü bulunmasına rağmen arttırılamaz. Çünkü gelişmekte olan ülke ekonomilerinde üreticiler iş gücünü arttırabilecekleri finansmandan yoksun duruma gelmektedirler. Söz konusu ülkelerde ve ülkemizde sanayileşmiş ülkelerin aksine sermaye arzında yetişebilecek kadar büyük bir sermaye bolluğu bulunmamaktadır. Bu sebepten dolayı gelişmekte olan ülkeler tam istihdam durumunda olmasalar da ekonomileri tam istihdam koşullarına uygun görünmektedir, bu durum talep artışına yol açarken enflasyon oranlarının da yükselmesine sebep olacaktır. Yeni gelişen ekonomilerin aksine gelişmiş olan ülkelerde ise toplam talep artışı arz artışına sebep olacak ve arz artışı da istihdam seviyesindeki artışa yol açacağı için fiyatlar dengelenecektir.
Son dönemde Türkiye stagflasyon belirtileri gösterirken bunun siyasal iktidar yüzünden olduğu dile getirilmeye başlanmıştır. Uluslararası piyasalarda ABD ve Çin’de meydana gelen gelişmeler (ABD de temerrüt riskinin artması, Çin’in Evergrande sorununu çözmek istememesi) ve Uluslararası piyasalarda enerji fiyatlarındaki artışın ülkemizde petrolde 20 dolarlık bir artış cari açığımızın 6 milyar dolar yükselmesine sebep olmaktadır. Bu gibi gelişmelerle bütçe açığı büyüyecek, o zaman da hazine ek borçlanmaya gitmek zorunda kalacak buna bağlı olarak dolar daha da değerlenecek. Sonuçta ekonomi ağır darbe yiyecek ki bunun adı stagflasyondur. Stagflasyon ortamında ülke ekonomisi hem gelişmekte olan ekonominin, hem de gelişmiş ekonominin tepkilerini vermektedir.
