Türkiye 2020 ekonomisini nasıl atlattı?

Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19, 2020 yılında ülke ekonomilerini de etkiledi. 2020 yılı ekonomi bakımından kayıp yıl olarak adlandırıldı.

Yeni tip koronavirüs salgını Türkiye’ye ne zaman geleceğini ülkece beklerken ilk vaka Sağlık Bakanı tarafından 11 Mart günü açıklandı. Salgının ülkemizde artmasıyla birlikte tedbirler alındı. Bu kapsamda martta okullarda eğitim ve öğretime ara verildi, restoranlar, spor salonları düğün salonları, güzellik salonları gibi pek çok işletmenin faaliyetleri geçici olarak durduruldu.

Türkiye ekonomisi de birinci ve ikinci çeyrekte nisan ve mayıs aylarında ihracatta yüzde 40’lara varan gerileme yaşanırken, nisan ayında üretim, sektörel güven endeksi, ekonomik güven ve tüketici güven endeksleri gibi verilerde düşüşler görüldü.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 18 Mart’ta düzenlediği basın toplantısında salgın kapsamında alınan önlemleri içeren Ekonomik İstikrar Kalkınma Paket’ni Açıkladı. Pakette 100 milyar liralık mali desteğin yanında piyasaların likide ve finansman endişesini büyük oranda rahatlattıklarını belirtti.

Söz konusu tedbirler nedeniyle işletmelerin işçi çıkarmasını önlemek ve acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla çok sayıda önlem ve kredi paketi açıklandı.

Alınan tedbirlerle vaka sayılarındaki düşüş görülmesiyle birlikte normalleşme sürecine gidildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, normalleşme dönemindeki yeni kararları açıklayarak salgından en çok etkilenen işletmelerin belirli saatlerde açılmasını ön gördü.

Salgında mücadele kapsamında kapanan uçak ve tren seferleri tekrar kademeli olarak açıldı. Normalleşme ile birlikte ekonomide canlılık da hissedildi. Türkiye İstatistikleri Kurumu (Tüik) mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksinin, Haziranda bir önceki aya göre yüzde 5.2 oranında artarak, 59.5’ten 62.6’ya yükseldiğini açıkladı.

Kovid-19 salgınının etkilerini azaltmak için hayata geçirilen önlem ve teşvikler ile kamu bankalarının düşük oranlı kredileri başta olmak üzere sektörel kampanyalar ve normalleşme adımları, haziranda konut satışında rekorların görülmesini sağladı. 

Temmuz ayına ilişkin ekonomik güven endeksi verileri de hazirana göre yüzde 11,8 artarak 82,2 değerine, eylülde aylık bazda yüzde 3,1 artarak 88,5 değerine yükseldi.

Cumhurbaşkanı Kararı ile pek çok sektörde KDV oranı yıl sonuna kadar yüzde 18'den yüzde 8'e düşürüldü.

Turizm ile doğrudan ve dolaylı ilgili olan kültürel faaliyetlerin yüzde 8 olan KDV oranları da yıl sonuna kadar geçici olarak yüzde 1'e indirildi.

Esnaf, tüccar, serbest meslek erbabı ve şirketlerin iş yerleri için yapılan kira ödemeleri üzerinden yine yıl sonuna kadar geçerli olmak üzere yüzde 20 yerine yüzde 10 gelir vergisi kesintisi yapılması kararlaştırıldı. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca, 2021-2023 dönemini kapsayan "Yeni Dengelenme, Yeni Normal, Yeni Ekonomi” ana temasıyla hazırlanan Yeni Ekonomi Programı (YEP) açıklandı.

Türkiye'de bu yılın son çeyreğinde ekonomi yönetiminde değişiklik oldu. Görevden affını isteyen ve talebi kabul edilen Berat Albayrak'tan boşalan Hazine ve Maliye Bakanlığına Lütfi Elvan getirildi.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Uysal görevinden alınarak, yerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal atandı.