TÜRK-İŞ: Gıda enflasyonu nisan ayında aylık yüzde 1,14 oranında arttı

TÜRK-İŞ'in çalışmasına göre, nisan ayında gıda enflasyonu nisan ayında aylık yüzde 1,14, yıllık yüzde 16,56 arttı. Aynı ayda dört kişilik ailenin açlık sınırı 2.767 TL, yoksulluk sınırı ise 9.014 TL oldu.

Detaylar şu şekilde:

"Çalışanların geçim şartları fiyat artışları nedeniyle daha da bozuldu. Ülkemizde giderek yaygınlaşan ve tam kapanma noktasına gelinmesine yol açan küresel salgın döneminde, başta ücretli çalışanlar olmak üzere, iktisaden dar ve sabit gelirli milyonlarca kişinin gelir ve iş güvencesi geriledi. Bir yandan olumsuz çalışma şartları, diğer yandan devam eden fiyat artışları sonucu geçim sıkıntısı giderek ağırlaştı.

Ramazan ayında gıda fiyatlarındaki artış devam etti. Özellikle yaş sebze-meyve ürünlerinde devam eden fiyat artışları ile bu ay zamlanan et, mutfak harcamasına olumsuz yansıdı.

Salgın döneminde ücret gelirlerinin korunması ve ihtiyacı olanlara gelir destekleri önemli bir sosyal devlet uygulamasıdır. Bir yılı aşkın salgın döneminde, uygulanan bazı ekonomik tedbirler çerçevesinde ödenen işsizlik, kısa çalışma, nakdi ücret desteği gibi koruyucu nitelikteki ödemeler -maalesef- yetersiz kaldı. Çalışanların ailesiyle birlikte “insan onuruna yakışır bir hayat sürdürmeleri” mümkün olmadı. Gelir dağılımındaki eşitsizlik bir yandan yoksulluğu öte yandan zenginliği artırdı, aradaki fark giderek açıldı.

TÜRK-İŞ Araştırmasının Nisan 2021 ayı sonucuna göre;

- Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi  için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.767,15 TL, 

- Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt),  ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu  diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 9.013,53 TL,

- Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.336,10 TL oldu.

TÜRK-İŞ ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksi ile TÜİK tüketici fiyatları endeksi değişimindeki gelişim -son on iki ay itibarıyla- aşağı yönlü oldu. Hanehalkı harcamaları içinde, özellikle yoksul kesimler açısından, ağırlıklı yeri olan gıdadaki fiyat artışı manşet enflasyonun üzerinde seyretmeyi sürdürmektedir.

TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında 2021 Nisan ayı itibarıyla gözlenen değişim harcama grupları şu şekilde olmuştur:

Süt, yoğurt, peynir grubunda Ramazan ayı gerekçesiyle bazı marketlerde yapılan indirim dikkati çekmekle beraber, ortalamada önemli bir fiyat değişikliği tespit edilmedi. Kutuda satılan peynirler 800, 900, 1000 gramlık olarak rafta yerini aldı.

Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta kıyma ve kuşbaşı et fiyatı kilogramda 2 lira artış gösterdi. Tavuk fiyatı aynı kaldı. Sakatat (ciğer, yürek, böbrek) ürünlerden yürek fiyatı arttı, diğerleri değişmedi, ancak dana ciğerin fiyatı et ile yarışır noktada kaldı. Balık fiyatları, ortalamada biraz arttı ancak hamsi, istavrit gibi yaygın tüketilen balıklar artık tezgahlarda yer almadı. Yumurta fiyatı -düşük de olsa- bu ay geriledi. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları, marketlere ve markaya göre çok farklı tutarda oldu. Genel olarak bakliyat ürünü fiyatlarında -bazı marketlerde uygulanan indirim nedeniyle- gerileme tespit edildi.

Yaş sebze-meyve fiyatlarının toplam gıda harcamaları üzerindeki olumsuz etkisi devam etmektedir. Geçiş döneminde mevsim sebze-meyveleri pazarda yer almaya başlarken bazıları da az fakat daha pahalı olarak yerini korudu. Bu ay 19 sebze ve 6 meyve olmak üzere toplamda 25 üründeki fiyat değişimi izlendi ve hesaplamaya temel oldu. Meyvede erik, çağla, malta eriği pazarda olmasına karşın, fiyat yüksekliği nedeniyle dikkate alınmadı. Pandemi nedeniyle hafta sonu uygulanan kısıtlama ve sokağa çıkma yasağının “tam kapanma” olarak uygulanacak olması yine “pazar esnafı” açısından sıkıntılı bir sürece yol açacak."