Spot piyasa nedir? Spot piyasalarda alım-satım!

Spot piyasa nedir? Spot piyasalarda alım-satım!

Borsa hakkında adeta bir eğitim niteliği taşıyan yazı dizimizin sonuna doğru gelirken, bu yazımızda ise sizlere spot piyasa ve spot işlemleri aktaracağız. Spot piyasa nedir? Spot işlem ne demek? Spot alım ve satım nasıl yapılır? Spot piyasaların avantajları nelerdir? Spot piyasaların dezavantajları nelerdir? Basit ve anlaşılabilir anlatım diliyle spot piyasalar, tüm açıklığıyla karşınızda...

Spot Piyasa nedir?

Öncelikle sözlerimize "Spot Piyasa nedir?" sorusunun cevabıyla başlayalım. Spot piyasaları normal piyasalardan ayıran en büyük gerçeklik, varlıkların anında işlem görmesi olarak belirtilmektedir. Örnek vererek anlatmamız daha anlaşılır olacaksa; alıcının satıcıdan almak istediği varlık, para ya da herhangi bir takas aracılığıyla anında alınılabilmektedir. Varlığın satıcıdan alıcıya geçiş süresinin genellikle anında olduğu bilinirken, bu süreçte işlem süresinin uzaması ise varlığın çeşidine göre değişkenlik gösterebilmektedir.

Genellikle bir diğer adı olan nakit piyasalar olarak da bilinen spot piyasalar, farklı farklı türlerde de karşımıza gelebilmektedir. Aynı zamanda aracı kurumlar da aynı şekilde bildiğimiz borsada olduğu gibi burada da aktif olarak görev almaktadırlar. Borsa dışı (OTC) işlemler sayesinde diğer kişilerle doğrudan alım satım imkanı da sağlayan spot piyasalar, bünyesinde hisse senetleri, forex, emtia, kripto gibi varlıkları da bulundurmaktadır. Bu bilgilerin ardından: Spot piyasalarda alım satım nedir?

Spot piyasa nedir? Spot piyasa ve vadeli işlem piyasasının arasındaki farklar nelerdir?Borsa

Spot piyasalarda alım satım nedir?

Spot piyasalarda aktif olarak alım satım yapan yatırımcılar, aynı şekilde bildiğimiz borsada olduğu gibi kazanç hedefleriyle karlılık sağlamak için alım ve satım işlemleri gerçekleştirmektedirler. Geçtiğimiz yazılarımızda belirttiğimiz terimlerden biri olan "Açığa Satış" işleminin de yapılabildiği spot piyasalarda, emir kavramı ise bildiğimiz borsaya oranla değişkenlik göstermektedir. Normal bir şekilde geçmişte anlattığımız gibi borsada işlem yapmak isteyen herhangi bir yatırımcı, alım ya da satım işlemi için borsaya emirlerini iletmekte zorunludurlar, ancak spot piyasalarda güncellenen fiyatlar ve sürekli aktiflik durumu nedeniyle alıcı ya da satıcı, gerçekleştirmek istediği işlemleri emir defteri olmadığı için direkt temasa geçerek gerçekleştirebilmektedir. Borsa ile spot piyasaların en büyük farkı olarak dikkat çeken bu özelliğe bir de şöyle bakalım:

Bir varlığın anlık fiyatı aynı zamanda spot fiyatını da ifade etmektedir, Borsa içinde bir emir vererek işlem yapmak isteyen yatırımcı, gerekli koşulların sağlanmasını bekleyerek işlemini deftere iletir, ardından borsa içinde gerçekleşecek durumlara göre işleminin hayata geçmesi için beklemeye geçer, gerekli durumların sağlanması ya da sağlanmaması durumunda emirleri üzerinde değişkenlikler yaşanılabilir, bu doğrultuda herhangi bir fiyat güvenliği sağlamayan borsa, yatırımcının cebinden daha çok para çıkmasına da neden olabilir. Oysa spot piyasalarda anlık işlem özgürlüğü ve defter zorunluluğun olmaması, yatırımcılar tarafından işlem yaparken büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Bu ifadelerin ışığında spot piyasalar vadeli ödemeler yerine anlık ödemeler ile sürekliliği ve hızı sağlamaktadır. Peki spot piyasaların avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Spot piyasaların avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Anlık güncellemeler sayesinde fiyatların şeffaf ve güvenilir oluşu yatırımcı için avantaj sağladığı gibi aynı zamanda güven de tazelemektedir. Borsada olduğu gibi ki neredeyse benzer yapılar; fiyatlar yine arz ve talebe göre şekillenmektedir. Borsaya oranla basit kuralları ve daha işlevli oluşuyla spot piyasalarda işlem yapmak da oldukça kolaydır, bu nedenle işlem ve takip kolaylığı sayesinde risk unsurlarını kontrol etmek tahmin edilenden daha basittir. Likidite ve hacim kavramlarının olmadığı bu diğer dünyada, istenilen her saniye alım ya da satım gerçekleştirebilirsiniz.

Birçok avantajıyla klasik borsaya göre daha olumlu bir hava yaratan spot piyasaların elbette dezavantajları da yok değildir. Basit bir şekilde anlatmamız gerekirse, işlem yapmak istediğiniz varlıklara göre bazı zamanlarda spot piyasalar sizi zor durumlarda bırakabilmektedir. Bu konuda en detaylı ve en anlaşılır örnek emtialardan verilebilmektedir. Mesela bir petrol spot alımı gerçekleştirirseniz, bu varlığın size temin edilmesini bekleyebilirsiniz, yani bir bakıma fiziksel anlamda bir teslim sürecinden bahsediyoruz. Aynı şekilde kripto işlemleri gerçekleştiriyorsanız, kripto varlıklarınızı güvende tutmak sizlerin kontrolünde gerçekleşebilmektedir. En dikkat çekici ve en can alıcı dezavantaj ise kazançlar! Spot piyasalarda elde edilecek karlılık ya da potansiyel gelirler, vadeli işlemlere göre daha düşük olmaktadır.

Özetlememiz gerekirse spot piyasalar, genellikle borsaya yeni başlayanların ve yeni yeni borsa hakkında bilgi toplayan yatırımcıların uğrak noktası olarak dikkat çekmektedir. Basit ve kullanışlı ara yüzü sayesinde kolay işlem yapma imkanı sunan spot piyasalar, tüm kolaylıklarına rağmen yine de sizlerden bilgi beklemektedir. Gördüğünüz gibi borsanın herhangi bir dalına bile dokunsanız sizden en büyük beklentisi yine bilgi gereksinimi olarak dikkat çekmektedir. Eğer spot piyasalarda işlem yapmak gibi bir fikriniz varsa geçmişte yayınladığımız yazılarımızdan ve içeriklerimizden borsa konusunda olduğu gibi aynı şekilde faydalanabilirsiniz. Basit ve daha kullanışlı dedik ama temel, teknik analizler burada da var! Her ne olursa olsun borsa dünyasına adım atmak aklınızdan geçiyorsa ya da kendinize hedefler belirlediyseniz bilgiyi ve tecrübeyi göz ardı etmemelisiniz!

İlk yazımızdan son yazımıza kadar "Borsa nedir? Borsa nasıl çalışır? Borsanın işlevi nedir? Borsa nasıl oynanır? Borsa nasıl öğrenilir? Borsada terimler! Hisse senetleri nedir? Hisse senedi nasıl seçilir? Hisse senetleri neden düşer, neden yükselir? Kısa, orta ve uzun vadede yatırım! Borsada analiz! Temel analiz, teknik analiz! Spot piyasa nedir? Spot piyasalarda alım satım! Spot piyasaların avantajları, dezavantajları!" çeşitli konuları elimizden geldiğince sizlere hem öğretmek hem de sizleri bilgilendirmek amacıyla kaleme aldık. Umarız yazıya dökülen her kelimemiz sizler için faydalı olmuştur. Bir kez daha! Unutmayın: Kimse borsayı anasının karnında öğrenmedi!