Menkul Kıymet nedir?
Piyasalar ve yatırım ile ilgili olsak da olmasak da sıkça duyduğumuz ve artık aşina olduğumuz bir terim olan ''menkul kıymet'' kavramının tam olarak ne olduğuna gelin hep beraber göz atalım.
“Menkul'' kelime anlamı olarak, herhangi bir yerden bir yere taşınabilir nitelikte olan mal manasına gelmektedir. Dolayısıyla menkul kıymetler denildiği zaman kastedilen şey de , yatırım aracı olarak değerlendirilmekte olan, taşınabilir başlıca değerli evraklardır denilebilir.
Çıkarılması için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin alınan, belli bir maddi tutarı temsil etmekte olan bu evraklar; satın alan kişilere yani yatırımcılarına ortaklık hakkı veya alacak hakkı sağlamaktadırlar. Evrakların temsil ettikleri bu imtiyaz, belgeden değişik bir şekilde kullanılamaz; aynı şekilde hakkın korunarak belgenin devredilmesi imkanı ise bulunmamaktadır.
Sermaye Piyasası Kanunu tarafından kabul edilmekte olan menkul kıymetlere örnek vermemiz gerekirse, aşağıda verilen şekilde örneklendirilebilmektedir:
- Finansman bonoları
- Banka bonoları
- Hisse senetleri
- Yatırımcıların şirketlerin hisselerine ortak olabilmek amacıyla satın aldığı değerli kağıtlar.
-Tahviller
-Anonim şirketler ya da kamu kuruşları tarafından çıkartılan, bir seneden uzun vadeye sahip borç senetleri ve intifa senetleri.
-Bir payı temsil etmeyen, sahiplerine yalnızca mal varlıksal haklar sağlayan kağıtlar.
-Sahiplerine ortaklık hakkı sağlamayan, bununla birlikte kâr ortaklığı sağlayan belgeler,
Hazine bonoları, devletin ya da kamu tüzel kişilerinin bono ve tahvilleri, gelir ortaklığı senetleri.
-Tertip olarak çıkartılan, 2 yıl ya da daha uzun süreli ipotek edilmiş borç ve irat senetleri
Menkul kıymetlerin özellikleri:
-Kanunen değerli evrak olarak nitelendirilirler.
- Nominal değerlerine ek olaraktan, piyasada hali hazırda bulunmakta olan arz ve talep seviyelerinin ortaya çıkarmış oldukları piyasa değerleri de mevcuttur.
- Yatırım amacıyla alınabildikleri için kısa veya uzun vadede yatırımcılara dönemsel getiriler sağlamak için değerlendirilebilirler.
- Yalnızca tek bir ticari işlem için halka sunulmazlar. Genellikle fazla sayıda ihraç edilirler ve aynı zamanda halka sunulurlar.
- Nama veya hamiline yazılı olabilir ve hangi miktarın nama, hangi miktarın hamiline yazılı olacağı, en temel sözleşmede belirtilebilmektedir.
