Marjin Ticareti Nedir?

Marjin ticareti, üçüncü bir parti tarafından sağlanan fonların kullanılmasıyla yapılan bir varlık alım satım yöntemidir. Standart alım satım hesaplarıyla kıyaslandığında, marjin hesapları kullanıcıların daha büyük miktarlarda anaparaya ulaşmasını sağlayarak, pozisyonlarında kaldıraç kullanmalarını mümkün kılar. Temelde marjin alım satımlar, kişilerin başarılı işlemler sonucu daha büyük kar elde edebilmelerini sağlamak amacıyla yapılan işlemlerin neticelerini kuvvetlendirir. Alım satım neticelerini genişletebilme kapasitesi, fiyat dalgalanmalarının az olduğu piyasalarda özellikle de global Forex sektöründe marjin alım satımları popüler şekle getirir. Marjin alım satımlar bunun beraberinde hisse senedi, emtia ve kripto para piyasalarında da kullanılıyor.

Geleneksel piyasalarda, borç alınan fonlar genelde bir yatırım borsacısı tarafından sağlanır. Fakat, kripto para işlemlerinde fonlar marjin fonlarına yönelik piyasa isteğine göre belirlenen miktarlarda faiz elde edecek olan diğer kullanıcılar tarafından sağlanır. Daha az yaygın olsa da, bazı kripto para borsaları da kullanıcıları için marjin fonu sağlar.

Marjin ticareti nasıl çalışır?

Bir marjin ticareti başlatıldığında, kişinin toplam teklif değerinin belli bir yüzdesini ortaya koyması gereklidir. Bu ilk yatırım marjin olarak bilinir ve kaldıraç kavramıyla yakından ilgilidir. Diğer bir deyişle, marjin ticareti hesapları kaldıraçlı ticaret oluşturmak için kullanılır ve kaldıraç da borç alınan fonların marjine oranını tanımlar. Örneğin, 10:1 kaldıraçlı 100.000 USD’lik bir ticaret için, tacirin 10.000 USD’lik bir anapara yatırımı yapması gerekir.

Doğal olarak, farklı ticaret platformları ve piyasalar farklı kurallar ve kaldıraç oranları sunar. Örneğin, menkul kıymetler borsasında tipik oran 2:1’ken, vadeli işlem sözleşmeleri genelde 15:1 kaldıraçlı olarak alınıp satılır. Forex borsalarında, marjin ticareti sık olarak 50:1 oranında kaldıraçlanır ancak bazı durumlarda 100:1 ve 200:1 de kullanılır. Kripto para piyasalarında oranlar genelde 2:1’den 100:1’e kadar uzanır ve alım satım yapanlar genelde x terimini kullanır. (2x, 5x, 10x, 50x ve devamı)
Marjin ticareti hem uzun hem de kısa pozisyonlar açmak için kullanılabilir. Bir uzun pozisyon varlığın fiyatının yükseleceği varsayımına dayanırken, kısa pozisyon bunun tam tersini ifade eder. Marjin pozisyonu açıkken, tacirin varlıkları borç alınan fonlar için teminat görevi görür. Bunun tacirler tarafından anlaşılması son derece önemlidir çünkü pek çok komisyoncu, piyasanın pozisyonlarının tersine doğru hareket etmesi durumunda (belli bir eşiğin altına veya üstüne doğru) bu varlıkların mecburi satışını yaptırma hakkını elinde tutar.

Örneğin, bir tacir uzun kaldıraçlı bir pozisyon açarsa, fiyatın belirgin şekilde düşmesi durumunda bu pozisyona marjin çağrısı yapılabilir. Marjin çağrısı, en düşük marjin ticareti şartlarını yerine getirebilmek için tacirin marjin hesabına daha fazla fon yatırması gerektiğinde yapılır. Eğer tacir bunu yapamazsa, kayıpları karşılayabilmek için fonları otomatik şekilde likide edilir. Bu durum genelde, bir marjin hesabındaki tüm kaynakların toplam değerinin, belirli bir borsa veya broker için toplam marjin şartlarının altına düşmesi durumunda (likidasyon marjini olarak da bilinir) gerçekleşir.

Avantajları ve Dezavantajları

Marjin ticaretlerinin en belirgin avantajı, ticari pozisyonun görece değerinin daha yüksek olması sebebiyle daha büyük karların elde edilebilmesini sağlamasıdır. Bunun dışında, marjin ticareti, düşük miktarda anapara yatırımı yaparak birkaç farklı pozisyon açılmasına olanak sunduğundan yatırım çeşitlendirilmesi için fayda sağlar. Son olarak, bir marjin hesabına sahip olmak kişilerin hesaplarına büyük miktarlarda para aktarmasına gerek olmadan hızla pozisyon açabilmelerini kolaylaştırır.

Tüm avantajlarının yanında, marjin ticareti aynen kazancı arttırdığı gibi kaybı da arttırma dezavantajına sahiptir. Standart spot ticaretinin tam tersine marjin ticaretinde kayıpların kişinin ilk yatırımından yüksek olma ihtimali bulunmaktadır ve bu nedenle marjin ticareti yüksek riskli bir ticari yöntem olarak nitelendirilir. Alım satımda kullanılacak olan kaldıraç miktarına bağlı şekilde, piyasa fiyatındaki küçük bir düşüş bile yatırımcıların büyük zararlara uğramasına sebep olabilir. Bu sebeple marjin ticareti yapmaya karar veren kişilerin düzgün bir risk yönetimi stratejisine sahip olması ve stop-limit teklifleri gibi risk azaltıcı araçlardan yararlanması son derece önemlidir.

Kripto para piyasalarında marjin alım satım

Marjin alım satımlar, standart alım satımlara göre daha risklidir ancak kripto paralarda kullanıldığında risk daha da yüksektir. Bu piyasalarda tipik olan yüksek düzeyde fiyat oynaklığı sebebiyle, kripto para marjin alım satımı yapanların özellikle dikkatli olması gerekir. Risk dengeleme ve yönetimi stratejileri kullanışlı olsa da marjin alım satımlar kesinlikle yeni başlayanlar için uygun değildir.

Grafikleri analiz edebilmek, trendleri belirleyebilmek ve giriş çıkış noktalarını seçebilmek marjin alım satımların rizikolarini ortadan kaldırmaz ama rizikolare karşı hazırlıklı olmaya ve daha etkin işlemler yapmaya yardım edebilir. Bu yüzden kripto para alım satımlarında kaldıraç kullanmadan önce kullanıcıların teknik analizler hakkında derinlemesine bilgi sahibi olması ve spot alım satımları konusunda çok tecrübe kazanması gerekir.

Marjin Fonlama

Marjin alım satım yapmak için risk toleransına sahip olmayan yatırımcılar için kaldıraçlı ticaret yöntemlerinden kar elde etmenin diğer bir yolu daha bulunmaktadır. Bazı ticaret platformları ve kripto para borsaları kullanıcıların kendi paralarıyla başka kullanıcıların marjin alım satımlarını fonladığı, marjin fonlama olarak bilinen bir özellik sunar.

Süreç genelde özel koşullar ve dinamik faiz oranları içerir. Eğer alım satım yapan bir şahıs bu şartları ve teklifi kabul ederse, aldığı borcu ve bunun sonrasında anlaşılan oranda faizi fon sağlayıcıya geri ödemeyi kabul etmiş olur. Çalışma mekanizması borsadan borsaya değişkenlik gösterse de, marjin fonu sağlama riski bir hayli düşüktür çünkü büyük kayıpların önüne geçmek için kaldıraçlı pozisyonlar likidasyona zorlanabilir. Yine de, marjin fonlama kullanıcıların fonlarını borsa cüzdanında tutmasını gerektirir. Bu yüzden rizikolar hakkında bilgi sahibi olmak ve seçilen borsada bu özelliğin nasıl çalıştığını anlamak önemlidir.