İstihdam çeşitleri ve tam istihdamın ekonomiye katkısı
Bir ekonomi terimi olmasına rağmen günlük hayatta dahi sıkça kullanılan istihdam kelimesinin anlamına, çeşitlerine ve tam istihdam durumunun sayladığı faydaya gelin hep beraber göz atalım.
İstihdam, ülkedeki mevcut iş gücünün ekonomik faaliyetler içerisinde tam zamanlı olarak çalıştırılmasıdır. İstihdam kelimesinin sözcük anlamı, kullanım, çalışma veya çalıştırma olarak özetlenebilmektedir. Kamuda yani devlete bağlı olarak faaliyet gösteren kurumlarda veya özel iştirakler iş gücünü istihdam etmektedir.
İstihdam çeşitleri kendi aralarında 3 kategoriye ayrılmaktadır:
Tam İstihdam:
Ekonominin sahip olduğu üretim ögelerinin tamamının kullanılması durumuna verilen isimdir. Şayet bir ekonomide, ekonomik istihdam edilebilecek yaşa gelmiş olan iş gücü eksiksiz olarak üretim ağına katılıyorsa söz konusu ekonomi tam istihdam durumdadır.
Eksik İstihdam:
Bir ekonomide üretim ögelerinin tam ve en etkin bir biçimde kullanılmaması durumuna eksik istihdam denilmektedir. Mevcut nüfusun bir kısmı sürekli olarak geçici işlerde çalışırlar ve tam zamanlı kalıcı iş bulamazlar
Aşırı İstihdam:
Bir ekonomide mevcut üretim faktörlerinin tümü çalıştığı halde üretilen mal ve hizmet miktarlarının, toplam talebi karşılayamaması durumuna verilen isimdir.
Tam istihdam ve ekonomiye katkıları:
Yukarıda verdiğimiz istihdam çeşitleri arasında ülkelerin ulaşmak istediği istihdam sınıfı tam istihdam olarak göze çarpmaktadır. Bir ekonomide istihdam ne kadar artarsa işsizlik de o denli azalmaktadır. İstihdam oranları ve işsizlik oranları birbirleriyle ters orantılıdır. Tam istihdam durumu genellikle gelişimini tamamlamış olan ekonomilerde görülmektedir.
Ekonomik açıdan tam istihdam, herkesin bir işi olduğu anlamına gelmemektedir. İstihdam belirli bir noktanın üzerine çıkarsa, enflasyonu tetikleyebilecek fiyat ve ücret baskıları yaratabilmektedir. Bu nedenle ekonomistler tam istihdam terimini, istihdamın tama yakın olduğu ve fiyatların yükselmesine neden olmadığı tatlı nokta olarak adlandırmaktadır.
Neden tam istihdama ulaşılmaya çalışılır ve ekonomiyi nasıl etkiler?
Tam istihdam durumunun çeşitli ekonomik ve toplumsal faydaları bulunmaktadır. Yoksulluğu, motivasyonsuzluğu ve işsizlerin nüfusun artması durumlarını ortadan kaldırır. İşsizlik genellikle suç ve vandalizm gibi sosyal sorunların açığa cıkmasına yol açmaktadır. Hükümetler, eğer ekonomi tam istihdam konumundaysa daha düşük miktarlarda işsizlik fonu ayırmak zorunda kalacaktır ve aynı zamanda istihdam edilen vatandaşlar tarafından ödenen vergiler (gelir vergisi ve KDV) yoluyla devletin gelir kalemleri artacak ve hükümetlerin borçlanma ihtiyacını azaltacaktır.
