Hedging nedir ve nasıl yapılır?
Yatırıma dair risklerden korunmak maksadıyla finansal piyasalarda yer almakta olan unsurları etkili ve akılcı bir şekilde kullanarak olası ters fiyat hareketlerine karşı yatırımcıların yatırımlarını güvence altına alması anlamına gelen ''hedging'' kavramına gelin hep birlikte yakından göz atalım.
Hedging kavramını anlayabilmemiz için öncelikle kelimenin de doğuş yeri olan hedge kavramının anlamına göz atmamız gerekmektedir.
Hedge, finansal anlamda bakıldığı zaman risklerin azaltılması manasına gelmektedir. Hedge, piyasalarda işlem görmekte olan herhangi bir yatırım portföyünün piyasadaki olumsuz durum ve hareketlerden korunmasını sağladığı için özellikle borsada deneyimli yatırımcıların sıklıkla başvurmakta olduğu bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Hedge, bir finans terimi olarak riskleri minimum düzeye indirmek veya riskten korunma manasına geldiği için yapmakta olduğunuz herhangi bir açık yatırım işleminde dengeleme yapmak başta olmak üzere, daha fazla pozisyon açmak benzeri taktikleri kullanarak kayıpların etkisini minimuma indirgemektir.
Hedging nedir?
Hedging, esas olarak finans sözlüklerimize baktığımızda herhangi bir yatırım riskini ekarte etmekte olan bir başka risk olarak açıklanabilir. Hedging, finansal kurumlar, tüccarlar, yatırımcılar, mal üreticileri ve finansal olmayan firmalar tarafından yatırım risklerini minimize etmek amacıyla sıklıkla başvurulan bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Hedging kavramını daha iyi anlamak amacıyla örnek vermemiz gerekirse: bir İngiliz olduğunuzu ve size 5 aylık bir süre içerisinde 10 milyon dolarlık bir ödeme yapılması gerektiğini hayal edin. Ancak dolar sterlin paritesinin dengesiz olduğunu ve sizin de bu sebepten dolayı alacaklı olduğunuz 10 milyon dolarlık meblağ konusunda para kaybetme riskine sahip olduğunuzu varsayalım. Bu durumum önüne geçmek amacıyla vadeli işlem piyasasındaki döviz kurundan 10 milyon dolar değerinde sterlin alarak örnek olayımızda kur riskinin size yaşatacağı zararı ekarte edebilirsiniz. Bu zararı ekarte ederken başvurduğunuz yol ise hedging olarak tanımlanacaktır.
Geride bıraktığımız zamanlarda firmaların çeşitlendirme politikaları izleyerek hedging yapmaları ön plana çıkarken, yakın tarihi incelediğimizde firmaların türevler ve finansal araçlar kullanarak hedging yapmaya başladığını gözlemlemekteyiz.
Hedging konusunda firmaların izlemekte oldukları bir diğer yaygın strateji ise elverişli konumda bulunan her anda ve her yerde doğal hedging yapmaktır. Doğal hedging'e örnek vermemiz gerekirse, bir firmanın ait olduğu ülkede değil de herhangi başka bir ülkede bir fabrika kurduğunu varsayalım, fabrikasını kuracağı o ülkenin yerel para birimi üzerinden borçlanarak fabrika açmak için gerekli finansmanı sağlayabilecektir. Eğer fabrikanın menşei olan ülkenin yerel para birimi fabrikanın açılmakta olduğu ülkenin yerel para biriminden daha değerli bir konumda ise şirket fabrikayı kurmakta olduğu ülkeden yine söz konusu ülkenin para birimi ile borçlanarak finansal risklerden kaçınır. Bu örnek olayımızı inceldiğimizde fabrikasını açacak olan firmanın doğal hedging yaptığını görürüz.
Bir diğer taraftan hedging kavramının yine içerisinde barınmakta olan operasyonel hedging kavramına değinmemiz gerekirse. Örneğin; önceden belirlenmiş olan herhangi bir para biriminde gelire daha uygun maliyetli bir karşılık elde edilmesi amacına yönelik olarak operasyonel hedging ile yeniden konumlandırılabilmektedir.
