Hedge Fon nedir?
Çoğu yatırım fonuyla benzer özellikler taşımakta olan ancak yatırımcıları açısından yapısı gereği biraz daha seçici diyebileceğimiz hedge fonlarının genel özelliklerine, diğer yatırım fonlarından farklarına ve kimlerin hedge yatırım fonlarına yatırım yapabileceğine gelin hep birlikte göz atalım.
Hedge fonu (riskten koruma fonu) önemli miktarlara karşılık olan mal varlıklarına sahip olan kurum veya kuruluşlar ya da yüklü miktarda yatırım yapma imkanı bulunan kişisel yatırımcılara hitap etmekte olan bir yatırım aracı olarak öne çıkmaktadır.
Hedge fonlarının da diğer alternatif yatırım fonlarında bulunmakta olan garanti ile ihraç edilen menkul kıymet havuzları bulunmaktadır. Hedge fon yatırımcıları diğer alternatif yatırım fonlarında da olduğu gibi yatırımcılar birçok farklı tip menkul kıymete yatırım gerçekleştirebilmektedirler. Ancak diğer alternatif yatırım fonları ve Hedge fonları arasında iki adet farklılık öne çıkmaktadır.
Hedge fonlarını diğer yatırım fonlarından ayıran özellikleri nelerdir?
Hedge fonu diğer yatırım fonlarından ayırmakta olan ilk özellik, hedge fonları yatırım fonları ile karşılaştırıldığı zaman daha az düzenlemeye tabi tutulduğu için yatırımcılar diğer yatırım fonlarından daha geniş bir spektrumda yatırımlarını gerçekleştirebilmektedirler. Çoğu hedge fon; hisse senetleri, tahviller, gayrimenkul ve emtia fonları gibi geleneksel yatırım araçlarına yapılacak olan yatırımları kapsıyor olsa da genellikle hedge fonlarındaki yatırım araçları çeşitli ve getirisi dolayısıyla da riski yüksek yatırım araçlarını kapsamaktadır.
Çoğu hedge fonu kaldıraç denilen ve borç parayla yatırım yapmak gibi düşünülebilecek, doğal olarak da yatırım riski ve kar potansiyeli yüksek bir teknik kullanmaktadır. Literatürde korumalı fon adı de verilmekte olan hedge fonlarının karlarını kaldıraç gibi karmaşık metotlarla koruma altına alıp her şekilde kar elde etmeye çalışmalarından gelmektedir.
Hedge fonlarını diğer alternatif yatırım fonlarından ayırtmakta olan ikinci temel unsur ise hedge fonlarının diğer alternatif yatırım fonları kadar yüksek bir oranda likiditeye sahip olmamasıdır. Hedge fonlarındaki düşük orandaki likidite problemi nedeniyle hisseleri elden çıkarmak diğer yatırım fonlarına kıyasla daha fazla zaman almaktadır, yatırım fonlarının günlük olarak düzenli bir şekilde hesaplanmakta olan hisse başına fiyatı (net varlık değeri) bulunmaktadır, bu sebepten dolayı diğer yatırım fonlarına yatırım yapmakta olan herhangi bir yatırımcı istediği zaman kolaylıkla elinde bulundurduğu hisseleri elden çıkarabilmektedir.
Piyasalarda bulunmakta olan çoğu hedge fon ise kilitlenme dönemi olarak da tabir edilmekte olan bir zaman aralığı bulunmaktadır. Belirli bir zaman dilimi içerisinde kar etmeyi hedeflendiği için kilitlenme döneminde yatırımcıların hisselerini herhangi bir şekilde elden çıkarması da mümkün değildir. Hedge fonları ile benzer özellikler göstermekte olan bazı girişim sermayesi yatırım araçlarında da yine kilitleme dönemi tabir edilen zaman aralığı bulunabilmektedir.
Hedge fonları ile diğer yatırım fonları arasındaki son fark da fon yöneticilerinin yatırımlarını yaptıkları yöntem olarak öne çıkmaktadır. Yatırım fonlarının yöneticileri fonun performansından ayrı bir şekilde ücretlendirilirken. Yatırım fonunun aksine, hedge fonu yöneticileri ise yönetim ücretine ek olarak genelde yüzde 1 ila yüzde 4 arasında olmak üzere yatırımcıların elde ettikleri kardan pay almaktadırlar.
Hedge fonlarına kimler yatırım yapabilir?
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz bütün bu söz konusu faktörlerden dolayı hedge fonları birçok ülkede yalnızca belirli bir zümre içerisinde bulunmakta olan yatırımcılara özeldir diyebiliriz. Hedge fonlarının en popüler olduğu ülkelerden biri olan Amerika Birleşik Devletleri'ne bakacak olursak ABD yasalarında yer almakta olan hükümler uyarınca hedge fonuna girecek yatırımcıların akredite olması gerekmektedir. Akredite olmasının yanı sıra aynı zamanda aylık minimum asgari gelir sahibi olmak, 1 milyon dolarlık ederin üzerinde mal varlığına sahip olmak ve ciddi yatırım bilgisine sahip olmak gibi kriterler de yine Amerika Birleşik Devletleri'nde hedge fonlarında kimlerin yatırım yapabileceği konusunda verilmekte olan akredite belgesinin verilmesi için gereken unsurlar arasında yer almaktadır.