Endeks nedir?

Finansal anlamda endeks, fiyat, maliyet, satış, üretim gibi verilerin hep birlikte bir araya getirilerek, borsada işlem gören yatırım araçlarının belirli bir süre dilimi içerisindeki oransal değişimini ölçen göstergeler olarak tanımlanabilir. Borsa endeksleri ise, borsada işlem görmekte olan hisse senetlerinin fiyat ve getiri performanslarının ölçülmesi amacı ile kullanılmaktadır. Bu ölçümler hem genel hem de spesifik bir sektör bazında yapılabilmektedir. Hesaplanan endeksler aracılığıyla borsada işlem görmekte olan yatırım araçlarının düşüş ve kalkış trendlerini görmek de mümkün olmaktadır. Endeksler bunun yanında belli başlı koşullar altında endekste yer alacak olan hisse senetlerinin fiyat hareketlerini ölçmeye ve bu sayede borsanın genel trendinin gözlemlenmesine de imkan tanımaktadır.

Ülkemizde en fazla işlemin gerçekleştirildiği, Borsa İstanbul’da işlem gören önemli endeksleri sıralamamız gerekirse:

BIST 100 Endeksi:

Borsa İstanbul’da işlem görmekte olan hem piyasa değeri hem de işlem hacmi en yüksek 100 hisse senedinin hep beraber oluşturduğu BIST 100 endeksi ve Pay Piyasasının temel endeksi olarak tanımlanmaktadır. BIST 100 endeksi içerisinde BIST 50 ve BIST 30 içerisinde yer alan şirketleri de içermektedir

BIST 50 Endeksi:

Borsa İstanbul'da hisseleri işlem görmekte olan ve piyasa değerleri ve işlem hacimleri bakımından en değerli 50 şirketin hisse senetlerinin ölçülmesi ile oluşturulmakta olan endekstir.

BIST 30 Endeksi:

Piyasa değeri ile işlem hacmi en yüksek olan 30 şirketin hisse senetlerinden elde edilmektedir.

BIST Bankacılık Endeksi:

Ulusal pazar içerisinde işlem gören bankalar arasından seçilmekte olan 10 hisse senedinden oluşmaktadır.

Global ekonomideki en önemli borsa endekslerini sıralamamız gerekir ise 5 tane endeksin öne çıktığını görürüz;

Dow Jones 30 Endeksi:

Dow Jones Sanayi Endeksi olarak da bilinmektedir ve hem New York Borsası hem de Nasdaq’ta işlem görmekte olan, piyasa değeri en yüksek 30 şirketin hisse senetlerinin ağırlıklı ortalaması ile oluşturulan endekstir.

Nasdaq 100 Endeksi:

Teknoloji endeksi olarak da bilinmektedir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük borsalarından Nasdaq Borsa’sında işlem görmekte olan piyasa değeri en yüksek 100 şirketin hisse senetlerinin oluşturduğu endekstir.

FTSE 100 Endeksi:

Londra Borsası’nda işlem gören piyasa değeri en yüksek 100 İngiliz şirketin hisse senedinden oluşmakta olan endekstir.

DAX 30 Endeksi:

Frankfurt Borsası’nda işlem gören ve Almanya’nın piyasa değeri en yüksek 30 şirketinin performansını ölçen endekstir.,

Borsa endekslerini etkileyen faktörler nelerdir?

Borsa endekslerini etkileyen faktörler; içsel ve dışsal faktörler olarak iki grupta incelenmektedir. Borsa endeksleri ülke ekonomisi açısından bir gösterge niteliği taşımakla beraber, hangi faktörlerin borsa endeksleri üstünde ne tür etkiler yarattığının bilinmesi de ayrıca önem arz eden konuların başında gelmektedir

Dışsal Faktörler:

Global veriler ve ülkelerin birbirleri ile olan ekonomik ilişkileri oluşturur. Küresel piyasaların gidişatı ve bu piyasa içerisindeki ülkeler arası ilişkiler, tüm ülkelerin borsa endeksleri için önem arz etmektedir.

İçsel Faktörler:

Ülkenin sahibi olduğu ekonomik veriler, işsizlik rakamları, faiz oranları, jeopolitik konumu ve riskleri gibi faktörler oluşturmaktadır. Ülke ekonomisine ait önemli verileri içeren bu faktörler, borsa endeksleri üstünde büyük etkiye sahiptir.