Chainlink (LINK) Nedir?

Akıllı kontratlar, blockchain üzerindeki anlaşmaları otomatik hale getirir. Bilgileri değerlendirir ve belirli koşullar karşılanıyorsa uygulamaya geçerler. Fakat bu bir soruna da neden olur.
Blockchainlerin dış verilere başarıyla ulaşması mümkün değildir. Zincir dışı veriyle zincir üzerindeki veriyi birbirine bağlamak, akıllı kontratların karşısındaki en büyük zorluktur.

Chainlink bu sorunu merkeziyetsiz bir oracle (uzman) hizmeti sunarak çözmeye çalışır. Kısaca bir oracle, dış verileri akıllı kontratların anlayabileceği bir dile çeviren (ya da tam tersi) bir yazılımdır. Oracle'lar hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Blockchain Oracle'ları Nedir? makalemizi okuyabilirsiniz.

Peki Chainlink'i diğer blockchainden farklı kılan nedir? 

Chainlink nedir?

Chainlink, akıllı kontratların dış veri kaynaklarına bağlanmasına imkan tanıyan, blockchain temelli merkeziyetsiz bir oracle ağıdır. Buna API'lar, iç sistemler ve diğer türde dış veri kaynakları dahil olabilir. LINK ise ağ üstündeki bu oracle hizmetine ödeme yapabilmek için kullanılacak olan bir ERC-20 tokenıdır.

Chainlink'i merkeziyetsiz kılan nedir?

Bunun için evvela merkezi bir oracle'ın ne olduğunu anlamamız gerekir. Tahmin edebileceğiniz gibi merkezi oracle, akıllı kontrata dış veri sunan tek bir kaynaktır. Tek kaynak olması pek çok sorun yaratabilir. Bir oracle yanlış veriler sunarsa ne olur? Bu oracle'a dayanan tüm sistemler çöker. Buna genelde “oracle sorunu” denir – ve Chainlink'in çözmeye çalışmakta olduğu sorun da budur.

Chainlink nasıl çalışır?

Chainlink, akıllı kontratlara sunulmakta olan veriyi olabildiğince güvenilir ve doğru hale getirmek için bir node (düğüm) ağı kullanır.

Bir akıllı kontratın gerçek dünyadan verilere ihtiyacı olduğu gerçeğini ve bunun için bir talep gönderdiğini varsayalım. Chainlink sözleşmesi bu etkinliği kaydeder ve talebe yönelik “fiyat tekliflerini” almak için Chainlink node'larına yönlendirir.

Bu süreci kuvvetli kılan ise Chainlink'in birden çok kaynaktan gelen veriyi doğrulayabilmesidir. Chainlink, dahili bir itibar sistemi ile hangi kaynakların güvenilir olduğunu bir hayli yüksek bir doğruluk payıyla belirleyebilir. Bu da sonuçların doğruluğunu önemli ölçüde artırır ve akıllı kontratları her türden saldırıya karşı korur.

Peki, bunun LINK'le bağlantısı nedir? Veri talebinde bulunan akıllı kontratlar, Chainlink node operatörlerine hizmetleri karşılığında LINK ile ödeme yapar. Fiyat, node operatörleri tarafından bu verinin piyasa şartlarına göre belirlenir.

Node operatörleri, projeye uzun süreli katılımı güvence altına almak için ağda staking de yapar. Bitcoin'in kripto ekonomik modeline benzer şekilde Chainlink node operatörleri de zarar verme hedefli olma yerine güvenilir olma yönünde teşvik edilir.

Chainlink ve DeFi

Merkeziyetsiz Finans (DeFi) daha popüler hale geldiğinden bu yana, yüksek kaliteli oracle hizmetlerine yönelik talep de artmıştır. En eninde sonunda, bu projelerin büyük çoğunluğu bir biçimde akıllı kontratları kullanır ve düzgün bir biçimde çalışmaya devam edebilmek için dış verilere de ihtiyaç duyar.

DeFi platformları, merkezi oracle hizmetlerini kullanırsa oracle manipülasyonuyla flaş kredi saldırıları da olmak üzere farklı pek çok türde saldırıya karşı açık hale gelebilir. Bunun gibi birkaç örnek halihazırda yaşanmıştır ve merkezi oracle'lar yaygınlığını sürdürmeye devam ederse benzer durumların daha da fazla yaşanması olasıdır.
Birçok kişi Chainlink'in tüm bu problemleri çözebileceğini düşünme eğilimindedir – ancak bu doğru olmayabilir. Chainlink'in teknolojisine dayanan Synthetix, Aave ve diğer tüm projelere rağmen yeni türde rizikolar de ortaya çıkmaktadır. Aynı oracle hizmeti çok fazla platform tarafından kullanılırsa, Chainlink'in aniden çalışamaz hale gelmesi durumunda bu platformların tamamı da hizmet dışı kalır.

Bunun yaşanması düşük bir olasılıktır. En eninde sonunda Chainlink, tek hata noktasına sahip olmaması gerekli olan merkeziyetsiz bir oracle hizmetidir. Yine de Eylül 2020'de Chainlink node'ları bir “spam saldırısına” maruz kalmış ve saldırgan node operatörü cüzdanlarından 700 ETH kadar fon çekmiştir. Saldırı kısa bir süre içinde çözümlenmiştir, ancak bu örnek tüm sistemlerin kötü niyetli hareketlere karşı bütünüyle dayanıklı olmadığını gösteren bir hatırlatmadır.