Borsaya yeni giren yatırımcıların bilmesi gereken önemli terimler

Borsayla ilgilenmeye başlayan ve yatırım yapmayı planlayan kişiler, borsa ile ilgili temel terimleri bilmelidir. Borsada yatırım yapmadan önce hakim olmanız gereken en önemli terimler:

BİST

BİST, Borsa İstanbul'un kısaltılmasıdır. 1985 yılının aralık ayında İMKB ismiyle kurulan İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının ismi 2012 yılının aralık ayında BİST yani Borsa İstanbul olarak değiştirildi.

BİST-100

BİST-100, Borsa İstanbul'da ulusal pazarda işlem gören hisse senetleri içindeki en yüksek piyasa değerine ve işlem hacmine sahip 100 hissenin dahil edildiği bir gösterge endeksinin adıdır. 

Borsa İstanbul'da hisse senedi piyasasının genel performansı BİST-100 pay endeksine göre ölçülmektedir.

BİST-100 haricinde BİST-50, BİST-30 gibi işlem hacimlerine ve piyasa değerlerine göre seçilen hisselerin bulunduğu farklı pay endeksleriyle BİST-BANKA, BİST-TURİZM gibi sektörel pay endeksleri, BİST-İZMİR gibi şehir endeksleri, kâr payı dağıtan hisselerden oluşan BİST-TEMETTÜ endeksi gibi pay endeksleri de yer alıyor.

Day Trade (Günlük İşlem)

Menkul kıymetlerin bir gün içerisinde alınıp satılması üzerine kurulan bir yatırım stratejisidir. Day trade yatırımcıları bir hisse senedinin fiyatında gün içinde oluşan farktan faydalanarak kâr elde etmeyi hedeflerler.

Day trade işlemlerinden kâr sağlayabilmek için yatırımcıların piyasayı devamlı takip etmeleri, çeşitli algoritmalardan ve teknik analiz yönteminden yararlanmayı bilmeleri gerekmektedir.

Spread

Bir varlığın alış-satış fiyatları arasındaki farkla makas ya da spread denmektedir. İşlem hacminin yüksek olduğu piyasalarda spread daha dar; düşük olduğu piyasalarda ise daha yüksektir. Spread özellikle döviz piyasalarında işlem yaparken önem arz eder.

SPK

Sermaye piyasası Kurulu (SPK) 1981 yılında 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. SPK’nin işlevi ve ana görevleri:

- Sermaye piyasalarının, güvenli, adil, aktif ve şeffaf olarak çalışmasını sağlamak,

- Tasarruf sahiplerinin haklarının korunmasını sağlamak,

- Sermaye piyasasının çalışma kurallarını belirlemek, 

- Aracılık faaliyetlerinin esaslarını belirlemektir.

Aracı kurum

Sermaye piyasalarında işlem yapmak amacıyla kurulan ve SPK tarafından aracılık yetkisi ve lisansı verilen kurumlardır.

Yatırımcılar, işlem yapma yetkilerinin bulunmadığı hisse senetleri, döviz, vadeli işlem piyasalarında aracı kurumlar aracılığıyla alım satım yapabilirler.

Yatırımcı ile piyasalar arasında aracılık işlevi gören aracı kurumlar gerçekleştirdikleri işlem başına komisyon alırlar.

Ayı piyasası - Boğa piyasası

Yükseliş trendinde olan piyasalara boğa piyasası, düşüş trendindeki piyasalara da ayı piyasası adı verilmektedir.

Boğa piyasasında ekonomik büyümenin hız kazanacağı ve varlık fiyatlarının yükselmeyi sürdüreceğine yönelik beklentiler hakimken ayı piyasasında ekonominin daralacağı ya da durgunlaşacağı ve varlık fiyatlarının gerileyeceği beklentileri hakimdir.

Teknik ve temel analiz (Fundamental analysis)

Teknik analiz; varlıkların saatlik, günlük, haftalık fiyat hareketlerinin yarattığı trendleri grafikler üzerinde analiz ederek gelecekteki fiyat hareketlerini çeşitli formüllere göre tahmin etme metodudur. 

Temel analiz; varlıkların gelecekteki fiyatlarını etkileyen faktörlerin, finansal veriler incelenerek tespit edilmesi ve buna göre varlıkların gerçek piyasa değerlerinin ve gelecekteki olası piyasa değerlerinin öngörülmesine ilişkin olarak yapılan veri analizlerinden meydana gelir.

Çoğunlukla kısa vadeli kararlar alırken teknik analizden, orta ve uzun vadeli kararlar alırken temel analizden faydalanılır. 

Yatırım stratejisi nedir? Yatırım portföyü nasıl oluşturulur?Borsa