Borsa nedir? Ne alınır ne satılır? Borsa hakkında...

Borsa; hisse senetleri, yatırım fonları ve borçlanma araçları gibi menkul değerler ve petrol ve altın gibi emtianın alınıp satıldığı piyasaların genel adıdır.

Borsalar, yatırım araçlarının belirli kurallara uygun olarak el değiştirmesinin sağlandığı ve yatırımcıların alım satım yaparak kısa ve uzun vadeli fiyat değişimlerinden kar elde etmeyi hedefledikleri yatırım araçlarıdır.

Borsada yapılan alım satım işlemleri belirli kurallara göre işlemektedir ve yapılan işlemlerdeki başarı bu kurallara uyulup uyulmadığıyla doğrudan ilişkilidir.

Yatırımlardan başarı elde edebilmek, borsa hakkında edinilen bilgi ve deneyimle eşdeğerdir. Borsanın ne olduğunu bilmek ve piyasanın işleyişini kavramak bu hususta önemlidir. Piyasada meydana gelen hareketleri yorumlayabilmek ve kişinin bu hareketlerin kendi portföyüne etkilerini bilmesi önem arz eder.

Menkul kıymetler borsalarında, hisse senedi, tahvil, bono, yatırım fonları gibi kıymetli evraklar işlem görür.

Ticaret borsalarında altın, gümüş, platin gibi değerli madenler; petrol ve doğal gaz gibi enerji sektörü ürünleri; kahve, pamuk buğday gibi tarım ürünleri spot piyasalarda işlem görürler.

Future, forward ve opsiyon kontratları ise vadeli işlemler ve opsiyon piyasasında alınıp satılmaktadır.

Pek çok yatırım aracına ait çeşitli borsalar bulunmasına rağmen Türkiye’de borsa terimi genel olarak hisse senetleri borsası, özel olarak da Borsa İstanbul veya BİST-100 endeksi anlamında kullanılmaktadır.

Borsanın Tarihçesi

Borsa Tarihi ilk olarak eşya alım satımı ile başlamış ve devamında kıymetli madenlerden ticari senetlerin alım satımına başlanarak gelişme göstermiştir.

Günümüzde global ekonominin ve finansal piyasaların ayrılmaz bir parçası olan hisse senedi borsaları, 17. ve 18. yüzyılda yaygınlaşmaya başladı. Ancak, hisse senedi kavramının henüz mevcut olmadığı tarihin daha eski dönemlerinden bu yana dünyanın birçok noktasında bulunan borsalarda çeşitli borçlanma araçları ve emtia el değiştirmektedir. 

1487 yılında Avrupa'da Belçika'ya bağlı olan Anvers şehrinde ilk borsa kurulmuştur. 16. yüzyıla gelindiğinde ise bu borsanın yerini Amsterdam Borsası almıştır. Amsterdam Borsası bildiğimiz anlamda ilk hisse senedi borsası kabul edilir. 19. yüzyılda kurulan Chicago Ticaret Borsası da modern anlamda spot ve vadeli işlem piyasalarından oluşan ilk emtia borsasıdır.

Borsa ile ne alınır, ne satılır?

Borsa piyasasında gerçekleştirilen yatırım işlemlerinde akla öncelikle hisse senetleri gelir fakat diğer kıymetli evraklar, emtialar, türev araç dediğimiz vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri de bulunur. Bu yatırım araçları da borsadan kazanç sağlamak için tercih edilebilir. Dikkat edilmesi gereken şey ise iyi bir portföy oluşturmaktır.

Borsada tek bir yatırım aracı ile işlem yapmak yerine bir portföy üzerinden yatırımları gerçekleştirmek, riskleri en düşük seviyede tutmak için oldukça önemlidir. Tek bir yatırım aracıyla işlem yapılır ve beklenmedik bir durumla karşılaşılırsa, tüm teminat riske atılmış olur. Bu gibi durumlarla karşılamamak için riskleri bir portföy oluşturarak dağıtmakta yarar vardır.