Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) nedir ve nasıl hesaplanır?
Tüketici Fiyat Endeksi açılımına sahip olan TÜFE oranı günlük hayatımızda ekonomik yaşantımıza en çok etki etmekte olan iktisadi terimlerden birisi olarak göze çarpmaktadır. Gelin TÜFE kavramına hep beraber yakından göz atalım.
TÜFE, Tüketici Fiyat Endeksi'nin kısaltmasıdır. Tüketici Fiyat Endeksi, bireylerin ortalama olarak hangi tüketim ürünlerini tükettiğini referans alarak seçilen mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin belirli bir zaman aralığındaki fiyat değişimini ölçülmesine yarayan bir sistemdir.
Hanehalkının bütçesini direkt olarak etkilemekte olan, asgari ücretten memur ve emekli maaş zamlarına, kira artışlarına kadar birçok alanda da ekonomilerde belirleyici bir unsur olan enflasyon oranı, 7’den 70’e ülkemizde yaşamakta olan her bireyi etkilemektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) her ay düzenli olarak 81 ilin tamamından ve 221 ilçeden derlenen fiyatlar ve kiralarla hesaplanan TÜFE oranı, ülkemizde her ayın 3'ünde açıklanmaktadır.
TÜFE nasıl hesaplanır?
TÜFE oranı 407 madde, 895 madde farklı çeşidin kapsanacağı bir biçimde, 28 bin 15 işyeri ve 4 bin 274 konuttan yaklaşık 415 bin fiyat derlenmektedir. İşyeri ve fiyat sayıları, mevsimsel yapıya göre yıl içerisinde farklılaşmalar yansıtabilmektedir.
TÜİK tarafından 26 Bölge bazında yaklaşık olarak 250 personel ile tabletler kullanılarak mobil olarak listelenmekte olan fiyatlar, internet ağı sayesine çevrimiçi olarak veri tabanına aktarılmaktadır.
Tüketici Fiyat Endeksini hesaplamak için ücretlerinin takip edileceği mal ve hizmetlerden oluşan mal ve hizmet sepetinin oluşturulması gerekmektedir. Aynı zamanda hesaplamanın doğru olması için referans yılının, bu sepette yer alan mal ve hizmetlerin satın alınması için ödenen maddi meblağların, ve ilgili ayın fiyat seviyelerinin tespit edilmesi gerekmektedir.
TÜFE, enflasyon göstergesi olarak, ekonomik politikaların belirlenmesi, ücret, fiyat, kira artışlarının ayarlanması, parasal değerlerin enflasyondan arındırılması, ekonomik faaliyetlerin yönlendirilmesinde baz alınmaktadır.