Öz Sermaye nedir?
Şirketler açısından önemli olan öz sermaye kavramına gelin hep birlikte yakından bakalım.
Günümüz ekonomik sisteminde iş yerleri küreselleşme ile beraber zorlaşan rekabet koşullarından ötürü rekabet etme kapasitelerini güçlendirerek ömürlerini daha uzun kılmak arzusu içindedirler. Bunu yapmak için pek çok etkenin varlığı söz konusudur. Bu etkenlerin nerdeyse en başı diyebileceğimiz yerde de genel itibari ile sermayesinin fazlalığı yer almaktadır. Ancak burada göz önünde bulundurulması gerekli olan en önemli unsur
sermaye kavramının tanımıdır. Sermaye kavramı hem firmanın zararını hem de karını kapsamaktadır. O halde genel itibari ile yaygın kullanımı da göz önünde bulundurulduğunda iş yerlerinin rekabet edebilmeleri için kuvvetli olmalarını sağlayacak sermayelerinin fazlalığından ziyade öz sermayelerinin fazlalığı önemlidir. Sermaye ve öz sermaye kavramları farklı kavramlardır. Öz sermaye, sermayenin alt kümesi biçiminde yer almaktadır. İşletmeye ortaklar tarafından tahsis edilen varlıklar, sermayedir. Öz sermaye ise söz konusu varlıklardan tüm borçların çıkarılması neticesinde elde edilen miktardır.
İşletmelerin sahip ya da sahiplerinin şirketteki payına “Öz Sermaye” denilmektedir. Bir firmanın öz sermayesi temel olarak ortakların başlangıçta veya sonradan sermaye artırımlarında işletmeye koydukları sermaye ile karların işletmeye bırakılması yolu ile firmanın sağlamış olduğu oto finansmandan yani ortaklara dağıtılmayarak işletmede alıkonulan kardan oluşmaktadır.
Muhasebe açısından değerlendirildiğinde bir işletmenin öz sermayesi, pasif hesaplar içinde sahip veya sahiplere ait payı ifade eder. Muhasebe denkliği açısından incelendiğinde ise bir işletmenin varlıkları, borçları (yabancı kaynakları) ile öz sermayesinin toplamına eşittir. O halde, Öz Sermaye = Varlıklar – Borçlar formülü ile tespit edilebilir. (Çabuk ve Lazol, 2014: 35) Nitekim Vergi Usul Kanununun (VUK) 192. maddesinde “Aktif toplamı ile borçlar arasındaki fark, müteşebbisin işletmeye mevzu varlığını (Öz sermayeyi) teşkil eder.” şeklinde yukarıda ifade edilen söz konusu yaklaşıma uyan bir tanım da verilmiştir.
Öz sermaye kavramı şirketler açısından pek çok konuda önem arz etmektedir. Aynı zamanda öz sermaye kavramı Türk vergi mevzuatında da oldukça önemlidir. Şöyle ki; birçok vergi kanunu açısından yapılacak hesaplamalarda öz sermaye kavramı kullanılmaktadır.