O fiyatlar cepleri yakıyor! Gıdaya gelen zamlar vatandaşı yoruyor

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu, Halkın Enflasyonu Araştırması Eylül 2022 Raporu’nu açıkladı. Rapora göre 2022 ocak-eylül döneminde gıda sektöründe birçok zam yapıldı.

Açıklanan rapora göre, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 97,9 oranında artış gösterdi. Et ve balık fiyatlarında ise yüzde 56,7 oranında yükseldi. Süt ve süt ürünlerinde fiyatlar yüzde 64,8 yükselirken, yağ fiyatları yüzde 34,6 oranında arttı.

Meyve fiyatları yüzde 200,2 oranında artış gösterirken sebze fiyatları yüzde 197, bakliyat fiyatları yüzde 57,4 seviyesinde artış gösterdi. Vatandaşlar gıda harcamalarına ciddi bütçeler ayırırken geçtiğimiz senenin eylül ayında yapılan market alışverişi ile 100 liraya sepet doldurulabiliyordu. Bu yılın aynı döneminde ise market sepetini doldurmak için vatandaşlar 279,3 lira harcamak zorunda.

'Vatandaşların açlık riski büyüyor'

Vatandaşın en fazla tükettiği 64 temel gıda ürünlerinden oluşan bir sepetin esas olarak alındığı ve buna göre değerlendirilen Halkın Enflasyonu Araştırması Eylül 2022 verileri açıklandı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu tarafından yapılan açıklamada ise şu sözlere yer verildi:

'Yanlış ekonomik ve tarımsal politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış, gelirindeki artışı bırakın gıda fiyatlarını, genel enflasyon oranının da oldukça altında kalan vatandaşların açlık riskini giderek büyütüyor. Gıdaya erişimi zorlaştıran fiyat artışları, vatandaşları yetersiz ve sağlıksız beslenmeye zorluyor. Uzmanlar, bu durumun, özellikle genç nesil açısından gelecekte önemli sağlık sorunlarına yol açma riski taşıdığını belirtiyor.

Son bir yılda kamu çalışanları ve kamu emeklilerinin ücret ve aylıkları, enflasyon farkları da dahil yüzde 85,6 oranında arttı. Asgari ücretteki artış yüzde 94,6 oldu, işçi ve bağımsız çalışanların emekli aylıkları ise yüzde 78,61 oranında artırıldı. Buna göre geçen yıl eylül ayında 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl eylül ayında 279 lira ödemek gerekirken kamu çalışanı ve emeklisinin 100 liralık geliri ise 185,6 lira, asgari ücretlininki 194,6 lira, işçi ve BAĞ-KUR emeklisininki ise 178,6 lira oldu. Dolayısıyla halkın yaşadığı enflasyon, çalışan ve emekli bütün kesimlerin gelirindeki artışı bir kattan fazla aştı'

Eylülde, gıda fiyatlarındaki artışta, et ve bakliyat dışındaki bütün harcama gruplarında yaşanan yüksek oranlı zamlar belirleyici oldu.

2022 ocak-eylül döneminde gıda fiyatları zirveye ulaştı

Türkiye'de enflasyonun yüksek seyretmesinden kaynaklı bu yıl başından bu zamana kadar gıda fiyatları yüzde 98,2 oranında yükseldi. Vatandaşın temel gıda sektöründe harcamaları çoğalırken, ihtiyacı olan gıdaları alamadıkları gibi fiyatlar artmaya devam ediyor. 

Bu yılın başından bu zamana kadar artan gıda maliyetleri hakkında yapılan açıklamada şu sözlere değinildi:

'Ocak-eylül döneminde ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 97,9 oranında arttı, et ve balık fiyatları yüzde 56,7; süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatları yüzde 64,8, yağ fiyatları yüzde 34,6, meyve fiyatları yüzde 200,2, sebze fiyatları yüzde 197, bakliyat fiyatları yüzde 57,4, diğer gıda maddelerinin fiyatları da yüzde 99,1 oranında arttı.

Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Eylül 2021’e göre) yüzde 179,3 oranında artış gözlendi. Diğer bir ifadeyle vatandaşlar, Eylül 2021’de 100 liraya dolan bir sepet için bu yıl aynı ay 279,3 lira ödemek zorunda kaldı.

Bu yıl eylülde, geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 173,5, et-balık fiyatlarında 103,6, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 146,9 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 96 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 215,5, sebze fiyatları ise yüzde 447,1 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 130,5, diğer gıda fiyatları ise yüzde 157,8 oranında zamlandı.

Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar, gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.'