Konvertibilite ve Türk Lirası

Çevrilgenlik adı verilen konvertibilite terimi, bir kıymetlinin başka bir kıymet ile değiştirilmesi ya da bir paranın başka bir paraya dönüştürme işlemine verilen isimdir. Amerika'ya gideceğinizi var sayalım. Gideceğiniz zaman, elinizdeki Türk Lirası'nı, ABD dolarına çevirmeniz gerekecektir. Aksi takdirde Amerika'ya gittiğinizde, Türk Lirası ile pek bir harcama yapamayacağınız ve ABD dolarına ihtiyaç duyacağınız için, istisnalar dışında her türlü cebinizde ABD doları olması gerektiğini bilirsiniz. İşte bu örnek olayda noktada yaptığınız işlem karşılığı konvertibilite olur.

Küresel ticaret hacimlerini arttırmak isteyen ülkeler, para birimlerinin de güçlü olmasını isterler. Bu konuda konvertibilitesi yanı çevirgenliği yüksek olan para birimleri, güçlü para birimleri olarak tanımlanabilmektedir. Bunun nedeni, bir para birimi ne kadar dönüştürülmeye esnek ise o kadar rahat ticari alışveriş gerçekleştirilebilir. Aksi durumda zayıf konvertibilitesi bulunan para birimlerinde küresel ticarette zayıf olmaktadır. Zayıf konvertibilite, bu sebeple ülkelerde ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Düşük konvertibilite aynı zamanda küresel alanda da ticari fırsatları yakalamaya ya da yaratmaya da engel olur.

Bir ülke parasının konvertibilite şartları nelerdir:

Bir ülkenin parasının dönüştürülebilir olabilmesi için öncelikli koşul  ticaret ve sermaye hareketlilikleri konusunda sınırlayıcı bir politika izlemiyor olması gerekmektedir. Ardından ise ülkenin mali yapısının gelişmiş ve güven veren bir düzeyde olması, belirli bir seviyenin üstünde ihracat gerçekleştiriyor olması ve kasasında belirli bir düzeyde döviz bulundurması gerekmektedir.

Türk Lirası konvertibl mıdır?

Türk Lirası 22 Mart 1990'da dönüştürülebilir bir yapıya gelmiştir. Konvertibilitenin olmadığı zamanlarda ülkemiz içerisindeki her vatandaş istediği zaman döviz alamamaktaydı. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz kurlarını günlük olarak belirleyemediği gibi kurlar bir süre pasif bir düzen gösterip aynı kalırken birden bire sert düşüş ve yükselişlere sebep olabilmekteydi. Konvertibilite bir değerin başka bir değere dönüştürülebilmesi işlemini ve bu işlemin hangi koşullarda yapılacağını ifade eder. Konu para olduğunda konvertibilite, bir ülke parasının altına veya diğer ülke paralarına, adına kur veya parite denilen bir ölçü çerçevesinde dönüştürülebilmesi anlamına gelir. Bir başka ifadeyle bir ülke parasını o ülkenin bankalarına götürüp karşılığında yabancı bir ülke parası almak istediğinizde kur denilen ölçü uygulanarak alabiliyorsanız bu durum bulunduğunuz ülke parasının konvertibl olduğunu gösterir.