KOBİ'lerin cirosu artarken, en fazla girişimci İstanbul'da kaydedildi

Türkiye İstatistik Kurumunun 2009-2019 dönemini kapsayan KOBİ İstatistikleri Raporu verilerine göre, KOBİ’lerde 2009 yılında  girişim sayısı 2 milyon 625 bin iken, 2019 yılında 3 milyon 221 bine yükseldi.  Ölçek dağılımına baktığımızda ise, en fazla girişim mikro ölçekli girişimlerdedir. 2009 yılında 2 milyon 468 bin olan girişim sayısı, 2019 yılında 2 milyon 979 bine yükseldi.

Girişim sayısı dağılımı açısından incelendiğinde KOBİ’lerde en fazla %92,5 ile mikro ölçekli, küçük ölçekli girişim oranı %6,4 ve orta ölçekli girişim oranı %1,1’dir. Toplam girişim sayısının dağılımına bakıldığında ise; %99,8’inin KOBİ’lerde ve %0,2’sinin büyük ölçekli girişimlerde olduğu görülmektedir.

Girişim sayısının sektörel dağılımı incelendiğinde, inşaat sektöründe de 2009'da 134 bin 310 olan KOBİ sayısı, 2019'da 224 bin 161 olarak kayıtlara geçti. Aynı dönemde, mikro, küçük ve orta ölçekli işletme sayısı toptan ve perakende ticaret sektöründe 1 milyon 57 binden 1 milyon 168 bine, diğer sektörlerde de 1 milyon 115 binden 1 milyon 428 bine yükseldi.

En fazla girişimci İstanbul'da

2019 KOBİ girişim sayılarının illere göre dağılımında,  en fazla girişim merkezinin bulunduğu iller arasında 797 bin 302 ile İstanbul ilk sırada yer aldı. Bu ili Ankara 235 bin 552, İzmir 204 bin 822, Antalya 133 bin 644 ve Bursa 129 bin 83 girişim sayısıyla takip etti.

En az sayıda girişim merkezinin bulunduğu iller, 2 bin 313 girişimle Bayburt, 2 bin 522 girişimle Ardahan, 2 bin 702 girişimle Tunceli, 3 bin 587 girişimle Gümüşhane ve 3 bin 936 girişimle Hakkari olarak sıralandı.

İşletmelerin yıllık ciroları 4,5 trilyon arttı

2009-2019 KOBİ’lerin ciro ölçeklerine ve yıllarına göre değişimine bakıldığında, 2009'da 909 milyar lira seviyesinde bulunan KOBİ'lerin cirosunda, KOBİ büyüklük gruplarını belirleyen yönetmeliğin değişmesiyle 2018'de bir kırılma gerçekleşti. 2018'de 4 trilyon liraya yükselen KOBİ'lerin cirosu, 2019'da da 4 trilyon 507 milyar liraya çıktı. KOBİ'lerin en yüksek ciro değerine ulaştığı sektör yaklaşık 2,4 trilyon lirayla toptan ve perakende ticaret olurken, bu sektörü 906 milyon lirayla imalat, 854 milyar lirayla diğer sektörler ve 380 milyar lirayla inşaat izledi.

İşletme büyüklüğüne göre incelendiğinde ise KOBİ'lerde en fazla ciroyu yüzde 38,5 ile küçük ölçekli, yüzde 37,9 ile orta ölçekli ve yüzde 23,6 ile mikro ölçekli girişimler kaydetti.

2009-2019 yıllarını kapsayan dönem için mal ve hizmetlerin toplam satın alışlarına ilişkin değerler büyüklük gruplarına ve sektörlere göre incelendiğinde; dönem boyunca bir artış görülürken, KOBİ büyüklük gruplarını belirleyen yönetmeliğin değişmesiyle birlikte 2018 yılına ilişkin mal ve hizmetlerin toplam satın alış değerlerinde bir kırılma meydana gelmiştir.

KOBİ’lerde mal ve hizmet satın alışları 2009 yılında 823 milyar TL iken, sürekli artış göstererek
2019 yılında 4 trilyon 73 milyar TL’ye yükselmiştir. KOBİ’lerde ölçek dağılımında mal ve hizmet satın alışları 2009 yılında en fazla orta ölçekli girişimlerde olurken, 2009 yılında 286 milyar TL’den, 2019 yılında 1 trilyon 473 milyar TL’ye yükselmiştir. Orta ölçekli girişimleri, küçük ölçekli girişimler takip ederken 2009 yılında 282 milyar TL olan değer, 2019 yılında 1 trilyon 590 milyar TL ile ölçekler arasında 2019 yılındaki en yüksek değer olmuştur. Mikro ölçekli girişimlerde ise, 254 milyar TL olan değer, 2019 yılında 1 trilyon 10 milyar TL olmuştur.

2009-2019 Personel maliyetinin KOBİ’lerde ölçek ve yıllara göre değişiminde çalışan sayısı 2009 yılında 7 milyon 650 bin iken, 2019 yılında 11 milyon 329 bine yükselmiştir. KOBİ’lerde ölçek dağılımında çalışan sayısı en fazla mikro ölçekli girişimlerde olurken, 2009 yılında 4 milyon 40 bin çalışandan, 2019 yılında 5 milyon 620 bin çalışana yükselmiştir. Mikro ölçekli girişimleri, küçük ölçekli girişimler takip ederken 2009 yılında 1 milyon 997 bin olan çalışan, 2019 yılında 3 milyon 111 bin olmuştur. Orta ölçekli girişimlerde ise, 1 milyon 614 bin çalışan, 2019 yılında 2 milyon 598 bine yükselmiştir.

2013-2019 yılları arasında ihracat yapan toplam KOBİ girişim sayısının ihracat yapılan sektörlere göre dağılımı oransal olarak incelendiğinde; 2013 yılı için sanayi ve ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren girişimlerin oranı %45 iken, 2019 yılında en fazla ihracatçı KOBİ’nin bulunduğu sektör %46 ile ticaret sektörü olmuştur. Diğer sektörlerin 2013 yılında %10 olan payı ise 2019 yılında %12 olmuştur.