İşgücü Açısından Bahreyn

İşgücü Açısından Bahreyn

Körfez ülkelerinde ekonominin petrole bağımlı olması sebebiyle yabancı işgücünü çeken bir ortam da ortaya çıkmaktadır. Ülkede enerji üretimi ile birlikte nüfusun da az olması sebebiyle birçok ülkeden çok sayıda göçmen gelmektedir. Bahreyn’e gelen göçmenlerin hem nüfusa oranla büyük bir paya sahip olması hem de işgücü piyasasında önemli bir yer edinmesi Bahreyn’in politikalarında düzenleme ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Göçmenlerin sayısındaki artış ile birlikte yerel halktaki işsizlikte de artış yaşanmaya başlamıştır.

Bahreynleştirme

Bahreynleştirme adlı politika ile Bahreyn, ülkedeki işgücünde kendi vatandaşlarının çalıştırılması için düzenlemelere gitmiştir. Bu kapsamda öne çıkan bir diğer nokta ise Bahreyn halkının işgücü piyasasında yer alacak şekilde donanımlı olmamasıdır. İşgücü kaynaklarındaki verimliliği artırmak adına Bahreyn eğitim sisteminde bir değişikliği planlamaya dahil etmiştir. Ülkedeki ekonominin enerji ihracatı üzerindeki ağırlığını hafifletmek ve işgücü piyasasında Bahreyn halkını daha aktif hale getirmek için Vizyon 2030 adlı çalışma ile çeşitli değişiklikler yaşanmıştır. Bahreyn’de Vizyon 2030 çerçevesinde Tamkeen adlı yarı özerk bir kurum kurulmuştur. Özel sektörün gelişmesini ve Bahreyn halkının daha kalifiye hale gelmesini amaçlayan kurum işgücü piyasasında canlılığı artırmak adına yatırımcı adaylara da sertifikalar vermek üzere planlamalar yapmıştır. Piyasadaki iş gücü taleplerini Bahreyn halkının tam anlamıyla karşılayamıyor olması eğitime öncelik verilmesini gerektirmiştir. Halihazırda işgücü piyasasında Bahreyn halkının pasif bir rol alması işgücü kaynaklarının millileştirilmesi ihtiyacını ortaya koymuştur. İşgücü kaynaklarının millileştirilmesi ile birlikte işsizliğin de önüne geçilmek istenmiş ve bu kapsamda şirketlerin Bahreyn halkından işçiler çalıştırması için kotalar koyulmuştur. Ayrıca yabancı işçi çalıştıran şirketlerden her işçi için bir ücret alınarak Tamkeen kurumuna aktarılmış ve burada yerel yatırımcıların mali finansmanı oluşturulmaya çalışılmıştır.

Vizyon 2030

Petrol bazlı ekonomiden üretim ekonomisine geçmek ve küresel rekabet ortamında yer edinmek için Vizyon 2030 anlayışını ortaya koyan Bahreyn bu amaçla işgücü verimliliğini artırmak istemiştir. Bu yolda özel sektörün motive ve teşvik edilmesi, Bahreyn halkına eğitim ve yüksek ücretli iş imkanının sağlanması, insan kaynakları yönetimine ağırlık verilmesi, yetenekli gençlerin eğitim yoluyla desteklenmesi, öğretmenlerin değerinin artırılması ve öğretmenlerin daha nitelikli hale getirilmesi, yeni endüstrilerin oluşumuna destek verilmesi, eğitimin kalitesi artırılarak işgücü piyasasına kaynak oluşturulması ve araştırmaların desteklenmesi gibi amaçları öne çıkarmıştır. Ayrıca Vizyon 2030 çerçevesinde ekonominin sürdürülebilirliğinin sağlanması da amaçlanmıştır. Konumu itibariyle yabancıların sık ziyaretleriyle karşılaşan Bahreyn bu yabancıların da ülkede çalışmasına engel olamamıştır. İşsizliğin sıkça gündeme gelmesi ile işgücü piyasasındaki yabancı uyruklu insanların oranları dikkatleri toplamıştır. İstatistiki verilere bakıldığında ise özel sektörde yabancı emeğe bağımlılık öne çıkmaktadır. İşsizliğe kısa vadeli çözüm olarak yabancıların yerine Bahreyn halkının yerleştirilmesi öngörülmüştür. Fakat burada öne çıkan nokta ise işgücü kaynaklarının verimsiz olmasıdır. Talep edilen işgücü standartlarını yakalayamayan Bahreyn halkının yeterli eğitime sahip olmaması eğitim alanında reform niteliğinde düzenlemelere gidilmesine neden olmuştur. Kısa vadede çözümü yabancıların yerine Bahreyn halkının yerleştirilmesi olarak uygulayan Bahreyn hükümeti uzun vadede ise Bahreyn halkının ve özellikle gençlerin aldıkları eğitimi daha nitelikli hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda ise kurulan yarı özerk bir kurum olan Tamkeen öne çıkmaktadır.

Tamkeen

Amaçlarından biri girişimciliği desteklemek olan Tamkeen kurumu ekonominin uzun vadede 2 sürdürülebilir olması için kurulmuştur. Tamkeen örgütünde her yabancı işçi alınan vergi ile Bahreyn halkının eğitimi için mali finansman kaynağı oluşturulmaktadır. Tamkeen örgütü temel eğitim programları düzenlediği gibi profesyonel eğitimin de Bahreyn halkına verilmesini sağlamıştır. Tamkeen örgütü ile yeni yatırımcılara hem eğitim verilmekte hem de mali destek sağlanmaya çalışılmaktadır. Ayrıca danışma hizmetinin de görülmesini amaçlayan Tamkeen bir yandan da maaş sübvansiyonları sağlamaktadır. Özellikle genç işsizliğin önüne geçilmesi, özel sektörün canlandırılması ve ülkedeki yabancı işgücüne duyulan ihtiyacın azaltılması için yapılan düzenlemeler her ne kadar olumlu sonuçlar verse de özel sektörde halen yabancı işgücüne bağımlılığın önü tam anlamıyla kesilememiştir. Yapılan uygulamaların başarısız kalmalarındaki sebep halkın tam anlamıyla girişimcilik olgusuna kavrayamamış olmamasında yatabilir. Genel olarak değerlendirildiğinde Bahreyn’in nüfusunun az olması da işgücünde yabancılara bağımlılığı ortaya çıkarmaktadır. Bahreyn halkının eğitim seviyesinin artırılması yönünde yapılan teşvikler her ne kadar yanlış olmasa da petrol üretimine bağımlılığın yaşandığı ülkede kalifiye işçi bulunması zorlaşmıştır. Çözüm yolu olarak yabancıların yerine Bahreyn halkının kısa vadede yerleştirilmesi üretim süreçlerinde kalifiye işçi eksikliği nedeniyle aksamalara neden olabilir. Bahreyn her ne kadar işgücü piyasasının millileştirilmesini amaçlasa da bunun kısa vadede gerçekleşmeyeceği açıktır. Hedeflerin 2030 yılı kapsamı ele alınarak düzenlenmesi ve eğitime ağırlık verilmesi işgücünün millileştirilmesi yolunda önemli adımlar olarak düşünülebilir. Bahreyn’in kamudaki yükü hafifletmek ve özel sektörün daha aktif hale gelmesi için özelleştirmelere başvurmuş olması uzun vadede net bir çözüm olarak görülmeyebilir.

Bahreyn Ekonomisi

Bu kapsamda bilgi ekonomisine önem verilmesi gerektiği öne çıkarken bölgedeki ülkelerin ekonomilerini petrol ihracatından kurtarması gerekmektedir. Doğal kaynaklara olan bağımlılığın teknolojinin gelişmesi ile birlikte azalma ihtimali petrol ve doğalgaz ihracatı yapan ülkelerin uzun vadede ekonomik sorunlar yaşaması anlamına gelebilir. Bu kapsamda petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar, krizler ve ekonomik durgunlukların yaşandığı süreçler halihazırda Bahreyn de dahil bölge ülkelerinin gelirlerinde büyük bir kayba neden olmaktadır. Makaledeki verilerden ve bu yorumlardan yola çıkılarak ekonomilerin tek bir kalem girdisi üzerine kurulmaması gerektiği sık sık devletlerin önüne çıkmaktadır. Bu bilgiler doğrultusunda Bahreyn ve diğer bölge ülkelerinin ekonomilerinde çeşitliliği sağlaması ve küresel anlamda yaşanılan değişimleri takip etmesi gerekmektedir. Petrol ve doğalgaz ile kişi başına düşen gelirlerde yüksek seviyeleri yakalayan bölge ülkeleri uzun vadede ekonomik dinamiklerin değişmesi ve dijitalleşmenin giderek hız kazanması ile birlikte büyük sorunlarla karşı karşıya kalabilirler. Bu bilgi ve düşüncelerden de anlaşılacağı üzere Bahreyn ülke ekonomisini dijitalleşme yönünde ilerletmeli ve genç işsizliği azaltmak yolunda sağlanan eğitimi dijitalleşme kapsamında geliştirmelidir. Buna ek olarak yabancılarla yerli halkı yer değiştirmek yerine Bahreyn hükümeti yerel halk için yeni iş alanları oluşturabilir. Yeni iş alanlarının oluşturulmasının sadece halka bırakılması yerine devletin öncülük etmesi ve yeni oluşturacağı sektörlere göre eğitim alanlarının açması da olumlu etkiler yaratabilir. Bölge olarak petrolden elde edilen gelirlerin insanlar tarafından yeterli olduğu görülse de devletler yeni adımlarla değişime ve sorunlara karşı hazırlıklı olmaya çalışmaktadır. Ayrıca Bahreyn eğitimde yeniliği sağlamanın yanında yabancı yatırımcıların ülkeye gelmesi için teşvikler oluşturmalı ve bu sayede işsizliği azaltmaya çalışmalıdır.