Hisse senedi nedir? Hisse senedi alımı nasıl yapılır?
Borsaya yeni giren ya da girmek isteyenlerin bilmesi gereken temel konulardan biri de hisse senedinin ne olduğu ve nasıl alınacağıdır. Hisse senedi hakkında ana bilgilere sahip olmak, borsada yapacağınız yatırım ve alım/satım işlemlerinde daha hızlı ve sağlam adımlar atmanızı sağlayacaktır.
Hisse senedi, halka açık şirketlerin eşit paya bölünebilen sermayelerinin en küçük bölümünü temsil eder. bu şirketlerin en küçükten en büyüğe, tüm ortaklarının şirket sermayesindeki paylarını göstermek için verilen kıymetli evraka hisse senedi denir ve hisse senetleri hakkındaki bütün yasal düzenlemeler Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanununda yer alır.
Hisse senedi türleri nelerdir?
Nama yazılı hisse senetleri: Borsada işlem görmeyen, kullanıcısı adına kaydedilen kıymetlerdir. Borsa İstanbul'a kaydettirilmesi ve hamiline yazılı hisse senetlerine dönüştürülmesi durumunda bu evraklar borsada işlem görebilir.
Hamiline yazılı hisse senetleri: Bu kıymetli evraklar Türkiye borsasında işlem görür. Hak sahibi senedi elinde tutan kişidir. İşlem görmesi için muhakkak Borsa İstanbul'a kaydolması gerekir.
Adi ve imtiyazlı hisse senetleri: Bu hisse senetleri sahiplerine eşit haklar tanır. Çoğunlukla gelişmiş ülkeler tarafından kullanılan senetlerdir. Ülkemizde kullanımına izin verilmemektedir.
Hisse senedi nasıl alınır?
Hisse senedi almak için takip edilmesi gereken dört adım vardır, bu adımlar şöyle sıralanabilir:
1. Aracı kurumun seçilmesi
Kişisel olarak hisse senedi alım-satım işlemi gerçekleştirilemez. Bunun için yetkili bir aracı kuruma ihtiyaç vardır. Türkiye'de faaliyet gösteren bankalardan çoğu hisse senedi işlemlerinde yetkilidir. Bankalar dışında da yetkilendirilen yatırım, finans ve Foreks şirketleri de hisse senedi işlemlerinin yürütebilir. Aracı kurumu seçerken dikkat edilmesi gereken bazı detaylar vardır. Seçilen kurumun SPK tarafından verilen yetki belgesine sahip olduğuna ve hisse senedi alım satım aracılığı yapabildiğinden emin olunmalıdır. Borsa İstanbul tarafından hisse senedi işlemleri için yetkilendirilen kurumların tam listesine Borsa İstanbul'a ait web sitesinden ulaşılabilir. Öte yandan aracı kurum seçimi yaparken alım-satım işlemleri için belirlenen komisyon oranlarıyla masraflar incelenmelidir. Bu ücretler kurumdan kuruma değişiklik gösterebilir.
2. Yatırım hesabı açılması
Bir aracı kurum seçtikten sonra, bu kurum üzerinden hisse senedi alım-satım işlemi yapabilmek için bir yatırım hesabı açılmalıdır. Seçilen aracı kurumların şubelerine giderek yatırım hesabı açılabildiği gibi internet bankacılığı ve mobil bankacılık ile internet ve mobil finans kanalları üzerinden de gerçekleştirilebilir. Yatırım hesabı açarken çerçeve sözleşmesini ve risk bildirim formunu okuyarak onaylamak ve imzalamak gerekir. Çerçeve sözleşmesinde yatırımcı ile aracı kurum arasında uyulması gereken genel hükümler bulunur. Risk bildirimi formu ise hisse senedi alım-satım işlemlerinden önce her türlü riski açıklar. SPK tarafından oluşturulan bu sözleşme ve form anlaşma süresince iki tarafın a haklarının korunmasını sağlamaktadır.
3. Yatırım hesabına para yatırılması
Seçilen aracı kurum üzerinden bir yatırım hesabı açtıktan sonra bu hesaba yapılacak işlemler için yeterli miktarda para yatırılmalıdır Alınacak hisse senedi ücretinin yanında komisyon ücreti de hesaba katılmalıdır. Bankadan açılan yatırım hesabına internet ve mobil bankacılık vadesiz hesap üzerinden para transfer işlemi yapılabilir. Banka dışındaki aracı kurumlarda açılan yatırım hesaplarında da havale ve EFT gibi para transferi yöntemlerinin yanında farklı ödeme yöntemleri için kurumdan bilgi alınması iyi olacaktır.
4. Hisse senedi alım emri verme
Aracı kurumun seçilmesi, yatırım hesabının açılması ve bu hesaba para yatırılmasından sonra artık belirlediğiniz hisse senedini almak için son bir adım kalmıştır. Çalışılan aracı kuruluşun mobil uygulaması veya internet sitesi üzerinden yatırımcı hesabına giriş yaparak borsada işlem gören satın alınabilecek hisse senetlerini görüntüleyebilirsiniz. Seans saatleri içinde bu senetlerin alınabileceği güncel fiyatlar görüntülenir. Bu saatlerin dışındaysa hisse senedi üzerinde işlem yapılan son fiyatlar yer alır. Almak istenen hisse senedini belirledikten sonra aracı kuruma alım emri vermek gerekir ve burada önünüze iki seçenek çıkar:
Serbest fiyatlı emir: Almak istenen hisse senedinin Borsa İstanbul'daki son fiyatı üzerinden alınması için onay verilmesi demektir.
Limitli emir: Almak istenen hisse senedi için belirlenecek üst limitin üzerinde alım gerçekleştirilemez.