Halka arz nedir ve yatırımcılar nelere dikkat etmelidir?
Halka arz işlemi bütün yatırımcıları yakından ilgilendiren bir kavram olarak öne çıkmaktadır. Gelin halka arz işleminin tanımına ve yatırımcıların halka arz edilmiş hisseleri satın alırken nelere dikkat etmeleri gerektiğine hep birlikte göz atalım
Kısaca halka arz, bir şirketin hisselerinin Borsa İstanbul üzerinden işlem görmeye başlayıp tüm yatırımcılara sunulması olayına verilen isimdir.
Halka arz kavramı birincil ve ikincil halka arz olarak iki kategoriye ayrılmaktadır. İlk defa hisselerini halka arz eden daha öncesinde hisseleri halka açık durumda olmayan şirketlerin yaptıkları halka arz işlemine birincil halka arz denirken daha önceden hisseleri halka arz edilmiş ancak ilk halka arz işleminde halka arz edilen hisselerin oranının düşük olmasından dolayı bu işlemin ikinci kez yapılmasına ikincil halka işlemi denilmektedir.
Şirketler esasen halka arz işlemini finansman kaynağı, likidite, kurumsallaşma, tanıtım ve itibar sağlamak gibi sebeplerden ötürü yapmaktadırlar.
Halka arz yöntemleri:
Şirketler hisselerini Borsa İstanbul üzerinden 3 farklı şekilde halka arz edebilmektedirler.
Halka arz yöntemleri 3 Nisan 2010 tarihinde, Sermaye Piyasası Araçlarının Halka Arzında Satış Yöntemlerine İlişkin Esaslar Tebliğinde düzenlenmektedir.
Borsa'da satış yöntemi:
Şirketlerin sermaye piyasası araçlarını ilgili Borsa düzenlemelerine uyarak direk olarak Borsa İstanbul üzerinden satışa çıkarması işlemine verilen isimdir.
Talep toplama yöntemi:
Yatırımcıların, şirketler tarafından halka arz edilecek hisseleri daha halka arz edilmeden taleplerini belirtmeleri esasına dayanan halka arz yöntemidir. Yatırımcılar almak istedikleri hisseler için önden talep belirmektedirler.
Talep toplanmaksızın satış yöntemi:
Hisseleri borsada işlem görmeyen ancak halka açık ortaklıklardan, nitelikleri belirlenmiş ortaklıklar dışında kalanların kendi paylarının kendileri ya da aracı bir kuruluş vasıtasıyla önceden satıcı tarafından belirli bir fiyat tespit edilerek, yatırımcılardan ön talep toplanmadan halka arz yoluyla satılmasını tabir eden yöntemdir.
Halka arz edilmiş hisseleri almak isteyen yatırımcılar nelere dikkat etmelidir?
Öncelikle, halka arz edilmiş olan şirketin açıklama bildirisine, araştırma raporlarına, fiyat tespit raporlarına ve finansal tablolarına dikkatlice bakılmalıdır ve analiz edilmelidir. Şirketin bulunduğu sektördeki bilinirliği, itibarı ve yönetim kadroları dikkatle incelenmelidir. Ardından şirketin halka arz işleminden sağlayacağı gelirle yapacağı yatırımlara göz atılmalıdır çünkü halka arz işleminden hisse aldığımız zaman aslında bir bakıma mikro düzeyde şirketin ortağı olunacağından dolayı sahip olunan payın değerini de şirketin ileride yapacağı yatırımlar belirleyecektir. Son olarak dikkat edilmesi gereken unsur ise hisselerine yatırım yapılacak şirketin kendi sektöründe öncü olması ve büyük yatırımlar yapabiliyor ve gerçekleştirebiliyor olmasına dikkat edilmelidir.