EYT'de öne çıkan en güçlü formül!

Emeklilikte yaşa takılanlar için yürütülen çalışmalar arasında gündemde olan formüller nelerdir? Hangi formülün üzerinde özellikle duruluyor? Masada hangi formüller yer alıyor?

4447 sayılı kanunla beraber 8 Eylül 1999 tarihinden öncesi için emeklilik şartları değiştirildi. Belirtilen tarih öncesi sigorta girişi olan kadınlar 20 yıl, erkeklerde ise 25 yıl çalışma şartı olurken, 5 bin 5 bin 975 prim günü tamamlaması yeterli oluyordu. 9 Eylül 1999 tarihi sonrası ise kademeli yaş şartı getirilmişti. kadınlarda 40 ile 58 yaş arasında değişen kademeli emeklilik, erkeklerde 44 ile 60 yaş süresi getirildi.

Bağkur için 7 bin 200 prim günü sayısı geçerli olurken, emekli sandığı için 9 bin prim gün sayısı emeklilik için yeterli oluyordu. Kanun çıkmadan bu şekilde işleyen emeklilik yasası, kademeli emeklilik getirilerek 7 bin prim gün sayası olarak karar alındı.

EYT sorunu yıllardır çözülemedi

9 Eylül 1999ve öncesi tüm sigorta girişine sahip kişiler EYT olarak nitelendiriliyor. SSK, Bağkur ve emekli sandığını kapsayan 3 kurum için tek çözüm aranması EYT problemini çözmüyor. EYT'liler için ilk defa çalışma grubu kuran Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “Biz çalışma bittikten sonra maliye bakanlığı bürokratlarıyla çalışacağız” dedi. Yapılan açıklamanın ardından mali konularla ilgili sıkıntı çekildiği anlaşıldı.

Emeklinin maliyeti oldukça yüksek

Emekliliği gelenlerin 47-50 yaş aralığında olma ihtimali düşünülürse 1 milyon kişi oluyor. Bununla beraber en düşük emeklilik maaşı baz alındığında yıllık maliyet 42 milyar TL olmakta. SGK sisteminin maliyetleri fazla olduğu için tek bir çözüm ile sonuca ulaşılamıyor. Bu durumda birkaç formüllerin gündemde olmasını doğuruyor.

3 bin 600 prim gününü tamamlayanlara emeklilik

9 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigorta girişleri bulunanlar 15 yılı ve 3600 gün prim gününü tamamladıklarında kadınlar 50 yaşını, erkekler ise 55 yaşını doldurmak şartıyla kısmi emekli olabiliyorlar. Yeni düzenlemede 3600 günle emeklilik yaşı sorun olmayabilir. Böylece 3600 günü olan kadınlar 50 yaşında emekli olabilirken, erkekler 55 yaşında emekli olabilecek.

Avrupa modeli

Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan emeklilik modeli EYT'liler için de tartışma konusu. Emeklilik için kalan zamanda her yıl için belirlenen miktar üzerinden aylık olarak kesinti yapılmakta. Belirlenen aylık kesintilerle kişinin emekli olunması sağlanıyor.

Kademeli emeklilik formülü

9 Eylül 1999'dan önce sigorta girişi olanlarda beklenilen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesi masadaki formüller arasında yer alıyor. Kararlaştırılan tarih öncesinde sigortalı emeklilik için prim şartını tamamlayanlar bu formülle emekli olabilecek. 

Ezgi Yılmaz/BirBorsa