Emeklilikte yaşa takılanlar için son gelişme
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde çalışmalar hız kazandı. Formüllerde dikkat çeken gelişmeler yaşandı. Emekli aylığı nasıl hesaplanacak? Söz konusu formüller nelerdir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in öncülüğünde oluşturulan ekiplerin çalışmaları hız kesmeden devam ederken, emeklilikte yaşa takılanlar formülleri heyecanla bekliyor. Emekliler tarafından yaşanan son gelişmeler merak ediliyor.
Prim günü ve süre şartı
Aktarılan son gelişmelere göre; ) 9 Eylül 1999 öncesinde işe başlayanların, emeklilik için ilk sigorta tarihine göre 5000 ile 5975 arası prim gününü tamamlaması gerekiyor. Bununla beraber kadınların 20 yılı, erkeklerin ise 25 yılı tamamlaması gerekmekte.
Söz edilen şartları yerine getiren kişiler yaşa takılmadan emekli olabilecekler. Prim günü eksik olanların bu süreleri askerlik veya doğum borçlanmasıyla tamamlaması da mümkün oluyor. Bahsedilen formül hayata geçer ise süre ve prim kriterlerini yerine getiren herkes emekli olabilecek.
7200-9000 prim gününü tamamlamış olmak
Konuşulan bir diğer formül ise belirlenmiş prim gününü tamamlamış olmak. Kadınlarda 7200 geçerli olurken, erkeklerde ise 9000 gün geçerli. Bu formül için de 9 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi bulunması gerekiyor. Şartları yerine getireler yaşa takılmadan emekli olabilecekler.
50 yaş sınırlaması
Emeklilikte yaşa takılanlara belirli bir yaş sınırı getirilme ihtimali de var. Bundan önce 50 yaş sınırı getirileceği gündeme gelmişti. Böylece prim günü ve yıl şartını yerine getirmenin yanında 50 yaşını da tamamlaması gerekebilir.
Kademeli emeklilik masada
emeklilikte yaşa takılanlara 'kademeli' emeklilik imkanı da söz konusu. 9 Eylül 1999'dan önce sigorta girişi olanlarda beklenilen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesi masadaki formüller arasında yer alıyor. Belirlenen tarihten önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle daha erken yaşta emekli olabilecek. Formül hayata geçer geçmez emekli aylığına bağlanabilecekler.
3600 günü tamamlayanlara emeklilik
9 Eylül 1999 tarihi öncesinde sigorta girişleri bulunanlar 15 yılı ve 3600 gün prim gününü tamamladıklarında kadınlar 50 yaşını, erkekler ise 55 yaşını doldurmak şartıyla kısmi emekli olabiliyorlar. Yeni düzenlemede 3600 günle emeklilik yaşı sorun olmayabilir. Böylece 3600 günü olan kadınlar 50 yaşında emekli olabilirken, erkekler 55 yaşında emekli olabilecek.
Kesintili emeklilik modeli
Bazı ülkelerde uygulanan kesintili emeklilik modeli EYT için tartışılan formüller arasında yer almakta. Emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için belirli olan miktar üzerinden aylıktan kesinti yapılıyor. Bununla beraber kişi belirlenen kesintiyle az maaşla daha erken olabilir.
Ezgi Yılmaz/BirBorsa