E-ticarette yüksek komisyon, fiyatları nasıl etkiliyor?

E-ticaret siteleri, satılan her ürün için yüzde 30 oranında komisyon alıyor. Komisyon, kesintiler ve reklam bedelleri de etiketlere yansıyor. Yalnızca yılın ilk altı ayında 1 milyar 654 milyon ürünün e-ticaret yolu ile satıldığı düşünüldüğünde fahiş artışların büyük bir kısmını e-ticaret sitelerinin oluşturduğu söylenebilir. 

Türkiye’de son aylarda görülen fiyat artışlarının bir nedeni olarak da e ticaret sitelerindeki satıcı firmalardan alınan yüksek komisyon oranları gösteriliyor. Yüksek komisyon bedeli ve yerli yersiz kesintilere razı olmak zorunda kalan satıcılar ise bu bedeli ürünlere yansıtıyor.

Türkiye'de son dönemde görülen fiyat artışlarının bir sebebi olarak da e-ticaret sitelerindeki satıcı firmalardan alınan yüksek orandaki komisyonlara işaret ediliyor. 

Yılın ilk altı ayında 1 milyar 654 milyon ürün piyasaya sürüldü

Bu yılın ilk 6 ayında yüzde 7,6 oranında bir artış ile 161 milyar TL'lik hacme ulaşan e-ticaret sektöründen yapılan alışverişler günden güne artış gösteriyor. Elektronik İşletmecileri Derneği verilerine göre, 2021 yılının ilk 6 ayında sipariş adedi yüzde 94.4 artarak 850.7 milyondan 1 milyar 654 milyona çıktı. Yani bu yılın ilk 6 ayında 1 milyar 654 milyon ürün piyasaya farklı oranlardaki komisyon bedelleri etiketlerine yansıtılarak piyasaya sürülmüş oldu. 

Online satışlardaki komisyon bedellerinin fiyatlara yansımasının enflasyonu tetikleyen önemli unsurlardan biri.

Öte yandan online alışveriş sitelerinin komisyon bedeli almalarının normal olduğunu belirtelim. Fakat bu oranlardaki artış ve neredeyse her kalemde belirli ücretlerin kesilmesi tüketiciye olumsuz yansıyor. Ciroları 2020 yılında yaklaşık 230 milyar TL'ye ulaşan alışveriş siteleri satış yapmak isteyen firmalara ilişkin sözleşme koşullarını günden güne daha da ağır hâle getiriyor.

Yüzde 30'lara ulaşan komisyon bedelleri, özellikle KOBİ'lerin en fazla şikayet ettiği konulardan biri. Ayrıca bazı siteler, firmalardan pazaryeri ücreti de istiyor.

Söz konusu şirketler ise yüksek komisyon kesintisi ve pazar yeri bedelini ürünlerine yansıtıyor. Satıcıların hemen hepsi ağır koşullar içerek sözleşmeleri imzalamak zorunda kaldığından ürünlerini tüketiciye tüm kesintileri ekleyerek sunuyor. Böylelikle internet üzerinden yapılan alışverişlerde ürün fiyatlarını otomatik olarak yüzde 50'e kadar çıkan artışlar ile satın alabiliyoruz. 

Ülke ekonomisini olumsuz etkiyor

Tüm bunların yanında e-ticaret siteleri piyasadaki hakim konumlarının farkında olduklarından üst üste kesintiler yapmaya devam ediyor. 

Bazı siteler ise satıcılara, belirli ürünlerde tüketicilere kupon hediye etme ya da indirim yapma zorunluluğu getiriyor. Büyük ve yüksek satış oranlarına sahip firmalar dışında bu durum öncelikle KOBİ'lere yük getiriyor. 

Ürünün gecikmesi, zamanında kargoya verilmemesi gibi sebeplerle alıcı ürünü iade ettiğinde bazı şirketler 50 TL + KDV ceza bedeli keserken aldığı komisyonu da satıcıya geri vermiyor. 

Bütün bu masraflar düşünüldüğünde satıcılar maliyetlerini fiyatlara yansıtırken tüketici mağdur olduğu gibi ülkenin enflasyonla mücadelesine de ket vurulmuş oluyor. 

Piyasayı artık e-ticaret siteleri belirliyor

Bu yılın ilk 6 ayında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 17.6 oldu. Ülkemizde 2021 yılının ilk 6 ayından itibaren e-ticaret faaliyetinde bulunan işletme sayısı 321 bin 742'ye ulaştı. Bu işletmelerin 23 bin 373 tanesi, ETBİS'e kayıtlı hizmet sağlayıcı olarak faaliyette bulunurken, 312 bin 532'si e-ticaret pazaryerlerinde yer alıyor. 

E-ticaret sektörünü büyümesini yıl sonuna kadar sürdürürse, tüketici taleplerine ilişkin yapılacak yatırımlarla yıl sonunda işlem hacminin 400 milyar TL'yi geçeceği düşünülüyor.

Avrupa Parlamentosu Komitesi inceleme başlattı

Avrupa Parlamentosu Komitesi, dijital platformların kullanıcıların davranışlarını etkilemek için karanlık modeller ile aldatıcı teknikler kullanmasının yasaklanmasını talep etti. Komite dijital platformlara yeni kurallar getirecek yasa tasarısına yönelik tutumu belirleyen belgesi kabul etti. Buna göre, çevrimiçi platformlar, sosyal medya ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları ve hesap verebilirlik kuralları yeni yasa ile açık olarak tanımlanacak.