Birincil piyasa nedir? Hangi işleme birincil piyasa işlemi denilir?
Piyasa, talep edilen hizmet ve mal karşılığında ücret ödemek isteyen alıcılar ile ücret karşılığında hizmet ve mal sunmak isteyen satıcıların bir araya geldikleri yer olarak bilinen yere birincil piyasalar denir.
Birincil Piyasa Nedir?
Birincil piyasa, menkul kıymetlerini satan veya ihraç eden tüzel kişilerin ve tasarruf sahiplerinin direk olarak karşılaşmış oldukları ilk piyasa olması nedeniyle bu isimle anılır. Diğer bir deyişle birincil piyasa, menkul kıymet ihraççılarının hisselerini ilk defa yatırımcılara teklif ettikleri piyasadır.
Birincil piyasada bulunan işlemlere örneğin, Hazine Müsteşarlığı tarafından ihale yolu ile devlet iç borçlanma senetlerinin satışı da gösterilebilir. Birincil ve ikincil piyasalar ise oldukça farklı şeylerdir. Hisse senetlerini halka arz eden firmaların, alıcıların yani tasarruf sahiplerinin direk olarak buluştuğu bir pazardır. Birincil piyasada, uzun süreli fonlar tasarruf sahibinden ihraç edene akar ve şirket birincil piyasada hisse satarak nakit sermaye elde eder.
Birincil piyasalar, devlet ya da anonim şirketler tarafından ihraç edilen menkul kıymetlerin ilk satışının gerçekleştirilmesi ile gerçekleşir. Adını da sayıdan almıştır. İhraç edilen menkul kıymetlerin ya da birincil piyasaların satışı genelde kapalı kapılar ardında gerçekleşir. Bu sebeple kamuoyu tarafından sıkça göz önüne getirilen bir pazar olarak görülmez.
Birincil piyasa satışı yapmak için aracılar veya aracı kurumlar tercih edilir. Bu aracı kuruluşların ilk başında yatırım bankaları gelir. Yatırım bankaları genelde bir fiyat garantisi sunarak halka satış yapar. İhraçtan çıkan ilk menkul kıymetin tekrar diğer bir alıcıya satılması ise ikincil piyasada gerçekleşir.
Birincil Piyasa İşlemleri Neye Denir?
Bir yatırım aracının örnek verecek olursak bir menkul kıymetin ilk defa piyasaya sürülmesi birincil piyasa işlemidir.
Şirketin arada bizzat bulunmayarak bir banka veya aracı kurumunun kullanılması bu alımın birincil piyasadan olduğunu gösterir.
Bir yatırım aracının örneğin bir hisse senedinin ilk defa piyasaya sürülüp satılması birincil piyasa işlemidir.
Hazine Müsteşarlığı tarafından devlet iç borçlanma senetlerinin ihale ile satımı da birincil piyasa işlemidir.