Borsa İstanbul'u etkileyecek faktörler 2022

Borsa İstanbul'u etkileyen birçok etken faktör var bunların kimisi yurt içinden kaynaklanırken kimisi de yurt dışı kaynaklı kaynaklı oluyor.  Bu faktörler kimi zaman Borsa İstanbul'a değer kazandırırken kimi zamanda büyük krizlere neden olup düşüşe sebebiyet veriyor. 

Örneğin 2021 yılının Kasım ayında Dolar / TL hızla değer kazanırken yaşanan enflasyon ile birlikte Borsa İstanbul aradaki farkı kapatmak adına bir ralli yapmış ve neredeyse 3 hafta boyunca her gün tarihi zirve rekorunu yenilemişti.

Şimdi gelelim Borsa İstanbul'u etkileyen 20 ana faktöre... Öncelikle yurt dışından bizi etkileyen faktörleri ele alalım.

1- Global ekonomi ve küresel büyüme seviyeleri: Borsamızı etkileyen ilk ve en büyük dış faktörlerden birisi global ekonomide yaşanan gelişmeler büyük bir olumsuzluk ya da ralli havası tüm Borsa İstanbul'un seyrini değiştirebilir. Ayrıca gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranlarına göre geride kalmak ya da onlardan önde olmak Borsa İstanbul'u etkileyen ana faktörlerden birisi. 

2- Gelişmekte olan ülkeler ile enflasyon kıyası: Enflasyon tüm dünyada ekonomiler için en büyük sorunlardan birisi de enflasyon! Enflasyon verileri bir ülkedeki paranın değerini dolasıyla büyük şirketlerin değerini en çok etkileyen durumlardan biri. Şirket fiyatlarındaki değişikliklerde borsalara sirayet etmeye elbette her zaman devam edecektir.

3- FED ve diğer MB politikaları: Başta FED olmak üzere tüm dünyadaki gelişmiş ülkelerin para politikaları TL'ye sirayet etmeye devam edeceği için TL'nin gelişmiş ülkelerdeki para birimlerine karşı duruşu doğrudan Borsa İstanbul'u etkilemeye devam edecek.

4- Mali politika ve dış borç: Borçluluk bir ülkenin üretim hacmini ve kendi kendine ne kadar yetebildiğinin bir göstergesi olarak karşımıza çıkar. Mali politika ise ülkenin dünyaya kıyasla güttüğü politikaların dünyaya uyumlu olup olmadığı ile ilgili. Bu durum ülkenin genel ekonomisine yön vereceği için Borsa İstanbul'u en çok etkileyen faktörler arasında yer alır.

5- Tahvil faizleri ve ülkeler arası faiz: Swap anlaşmaları, devlet tahvil faizleri de borsayı doğrudan etkiler çünkü ülkenin ekonomisi Borsa İstanbul'u doğrudan etkiler.

6- Pandeminin ekonomiye etkileri: Borsa İstanbul'da 2020 Nisan ayında ilk kez pandemi baş gösterdiğinde Borsa İstanbul adeta yıkıma uğramış ve 1000 puan altına kadar temas etmişti. Pandeminin ekonomiye etkileri üretim alanında etkileri olduğu için şirketlerin üretim maliyetlerinde büyük etki gösteriyor bu sebeple Borsa İstanbul'u 2022'de en çok etkileyecek global faktörlerden birisi.

7- Gıda ve enerji: Borsanın değerini genel anlamda asıl etkileyen şeylerden birisi de şirketlerin değerleridir. Gıda ve enerji tüm dünyada yetersiz hatta sıkıntılı bir boyuta denk geliyor. Gıda ve enerji üretim alanında en büyük hisseleri etkilemesi yine 2022 yılında Borsa İstanbul'u en çok etkileyecek unsurlar arasında yer alıyor.

8- Tedarik zinciri ve lojistik alanında normalleşme: Tedarik zinciri pandemi ile birlikte dünyayı en çok etkileyen faktörlerden biri oldu ayrıca artan dünya nüfusu da tedarik zinciri için ciddi bir problem oluşturmaya devam ediyor. Üretilen ürünlerin dünya üzerinde dağıtımı da bir diğer problem. Ulaştırma konusunda sıkıntılar Borsayı doğrudan etkileyecek gibi duruyor.

9- ECB: Avrupa Merkez Bankasının, Türkiye'ye tavrı ve ekonomik yaptırımları doğrudan TL'yi ve Borsa İstanbul'u etkilemeye devam edecek.

10- ABD / Çin ilişkisi: ABD ve Çin arasında yaşanan gerginlik tüm dünya ekonomisini etkilediği gibi Türkiye'yi de etkilemeye 2022'de devam edecek. Hem Çin hem ABD ile ikili ilişkilerinde mevcut yönetimin alacağı kararlar doğrudan ekonomiyi ve Borsayı yakından etkileyeceğe benziyor.

 Borsa İstanbul'u Etkileyecek Yurtiçi Faktörler

1- Kur fiyatları: Döviz kuru fiyatları Borsa İstanbul'un her döneminde doğrudan etki etmeye devam ediyor. Yatay seyirde ilerleyen kur küçük yükselişler yapması durumunda negatif yönde etkilenirken büyük sıçramalar yapması hisse fiyatlarını ucuzlatmasından dolayı Borsayı yukarı çekmeye çalışabiliyor.

2- Makroekonomik veriler: Ekonomik veriler her zaman piyasayı ve borsayı doğrudan etkilemiştir. Reel faiz, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) gibi birçok etken Borsa İstanbul'u doğrudan etkilemeye 2022 yılında da devam edecektir.

3- Makroekonomi dengesi: Ülke içerisinde temel üretim, tüketim, faiz ve getirilerin dengelenmesi yine Borsa İstanbul'u doğrudan etkileyecek faktörlerin başında geliyor.

4- Merkez Bankası Politikaları: 2021 yılında sıkça gördüğümüz Merkez Bankası politika değişiklikleri TL değeri üzerinde ciddi değişikliklere sebebiyet verdi... Önce faiz artırımları ile birlikte yüzde 19'a çıkan faiz kararları borsayı doğrudan etkilerken daha sonra alınan faiz indirimi kararlarıyla dövizdeki fiyat değişiklikleri borsaya direkt sirayet etmeye 2022'de devam edecektir.

5- Döviz Mevduatları: Aralık ayının sonunda açıklanan Kur Korumalı TL Mevduatı ile birlikte yurttaşların TL'ye teşvikinin artış göstermesi döviz seviyelerinin düşmesine ve doğrudan Borsa İstanbul'a etkilemesine neden olduğunu gördük. Döviz mevduatları 2022 yılındaki teşvik ve talep borsayı etkilemeye devam edecektir.

6- Enflasyon: Enflasyon değerleri tüm dünyada artış gösterdiği gibi Türkiye'de de artış göstermeye devam ediyor. Bu artış TL'nin global arenada ve yurt içinde alım gücüne dolayısıyla şirketlerinde değerlerine doğrudan etki ettiği için 2022'de borsayı doğrudan etkilemeye devam edecektir.

7- Ekonomik paketin geleceği: Yeni açıklanan ve CB Erdoğan'ın manifestosu ile birlikte açıklanan ekonomik paket ne kadar sürdürülebilir olacağı ve ülke içinde etkilerinin hissedilmesi ile birlikte Borsa İstanbul'a da etkileri 2022 yılında ortaya çıkacaktır.

8- Faiz ve CDS değerleri: Uluslararası faiz oranı ve Türkiye'nin CDS puanı (Kredi Risk Skoru) yurtiçine girecek döviz ve paranın kullanım alanları, yabancı yatırımcının ülkeye güvenini belirleyecek. Yabancı yatırımcının ülke ekonomisine güvenmesi Borsayı doğrudan etkileyecek faktörlerden biri.

9- Siyasi gelişmeler: Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin en önemli sorunlarından birisi de yurtiçinde gelişen siyasi gündemin çok hızlı ve yıpratıcı olması. Her yıl mutlaka bir siyasi krizin olması Borsa İstanbul'u çok derinden etkilemeye devam edecektir.

10- Pandemi ve aşılama süreci: Pandeminin Türkiye'den götürdükleri ve Borsa İstanbul'a etkileri yadsınamaz bir gerçek. Pandemi 2022 yılında ne konumda olacak? Kovid ekonomiyi nasıl etkiliyor? gibi soruların arkasında bu soruların cevabı Borsa İstanbul'u doğrudan etkilemeye devam edeceğe benziyor.