Alternatif maliyet nedir?

Fırsat maliyeti bir diğer adıyla alternatif maliyet kavramını tam olarak kavrayabilmemiz için öncelikle ekonominin temel ilkesi olan kıt kaynaklar kavramına hakim olmamız gerekmektedir.

Kıtlık Kanunu:

İnsanoğlunun gereksinimleri ve istekleri sınırsızdır. Oysa gereksinmeleri gidermeye dönük kaynaklar (mal ve hizmetler) sınırlıdır. Hiçbir toplumda, her an bütün insanların ihtiyaçlarını karşılayacak kadar üretim yapılamaz. Diğer bir deyişle, gereksinmeler ile kaynaklar arasında dengesizlik bulunmaktadır. Bu durum kaynak kıtlığı olarak adlandırılmaktadır.

Her birey ya da toplum elindeki kaynaklarla en yüksek doyum düzeyine erişmek için birtakım kararlar almak durumu (çeşitli alternatifler arasından birinin seçimi) ile karşı karşıyadır. İşte bu seçim kararı bizi alternatif maliyet kavramına götürür. Alternatif maliyet ya da fırsat maliyeti bir şeyi elde etmek için vazgeçilmek zorunda kalınan şeydir.

Kaynaklar sınırlı, gereksinimler ise çok olduğundan dolayı, öyleyse bazılarından tasarrufta bulunmak yani seçim yapmak gerekecektir. Örnek vermemiz gerekirse;

(A,B,C) seçenekten A’yı seçmenin alterantif maliyeti B ve C’dir. Kıt kaynakların kullanılmasında alınan her kararda, seçilen alternatifin maliyeti, seçiminden vazgeçilen alternatiftir.

Boşa harcanmış olan fırsatlara fırsat maliyeti ya da alternatif maliyet denmektedir. Karar verilen alternatifin maliyeti, vazgeçilen alternatiftir.. Bireyler, aileler, şirketler (tüketiciler, üreticiler) ve hatta devlet için verilen her kararın daima bir alternatif maliyeti vardır.

Tüketim Kararlarında Alternatif Maliyet:

Tüketicinin zengin de olsa bir bütçesi vardır.. Tüketici neleri satın alacağına karar verirken aynı zamanda neleri satın alamayacağına da karar verir. Öğrenci örneği; bir aylık tasarrufuyla gömlek mi ayakkabı mı alsın? Eğer gömlekse alternatif maliyet ayakkabıdan vazgeçmek olacaktır.

Üretim Kararlarında Alternatif Maliyet:

Üretilen her malın da alternatif bir maliyeti vardır. Her ekonomide kıt olan üretim faktörleriyle çeşitli mal ve hizmetler üretilmektedir. Üretim faktörleri ile başka malların üretilmesi de sözkonusudur.. Örneğin uçak üretimi için kullanılan üretim faktörleri ile çok sayıda başka ürün de üretilebilir.. Uçağın üretimine katılan üretim faktörleriyle üretilmesi mümkün olduğu halde üretilememiş olan mal ve hizmetlerdir..